Inhoud
SCEZpresse
Volg de SCEZ op Twitter
@erfgoedzeeland
2 SCEZpresse
3 'De bezetting verbeeld'
toont het levenswerk van
Cees van der Burght
6 Oorlogskunstenaar Alex
Colville in Zeeland, 1944
7 Eindrapport Kerk, Krimp
en Kans beschikbaar
8 Grensoverschrijdende
klinkerweg bij Heille
10 De tiran van Reimerswaal
12 Ambachtelijk restauratiewerk
tijdens Open Dag
13 Restauratie oude stadhuis
Goes
14 Collectie waterschap
Scheldestromen
ondergebracht bij musea
16 Winterkost
19 Erfgoeddag in het Landschap
2015
20 De Remonstrantie van
Vlissingen
22 Familienamen in Zeeland
24 Archeologisch nieuws
26 Uit Zeeuwse bodem
29 ERFGOEDallerlei
31 -Colofon
- MOnuMENTaal
Bij de omslaq
Laatste schilderij gemaakt door
Cees van der Burght met zicht op de
gevel van het muZEEum in Vlissingen
in vroegere tijden.
Eindrapport 'Kerk, #Krimp en
Kans' in IJzendijke gepresen
teerd. Nu online beschikbaar:
www.scez.nl/kerkkrimpenkans
ttkerken ttzeeland
Heet je De Jonge en woon je in
ttZeeland? Kijk voor het verhaal
achter je familienaam op
www.zeeuwseankers.nl.
Meer in Zeeuws ttErfgoed
Winnaars vertelwedstrijd In
't ttZeêuws bekend: Huib
Meeuwsen wint de tweede editie;
Anita Maas en Rosita Van Roeyen
2de 3de ttdialect
Hoe om te gaan met monumentaal erfgoed waarvan de oorspronkelijke functie is
verdwenen en het behoud onder druk is komen te staan? Die vraag is niet nieuw.
Door de eeuwen heen zijn gebouwen van functie veranderd. Als het voor de nieuwe
functie nodig was werd er stevig verbouwd, afgebroken en aangebouwd. Zo is er veel
monumentaal erfgoed behouden gebleven, zij het zelden in de oorspronkelijke vorm
en uitvoering. Ik realiseerde me dat weer eens bij een recent bezoek aan Gent.
Het Dominicaner klooster (in oorsprong dertiende-eeuws) herbergt bijvoorbeeld het
congres en cultureel centrum van de Universiteit Gent en de Bijloke abdij (veertiende-
eeuws) het Stadsmuseum Gent. De tijd heeft zijn sporen in deze gebouwen zichtbaar
nagelaten. Dat maakt ze betekenisvol. Ze hebben een geschiedenis die verder gaat
dan het heden.
De vraag hoe om te gaan met monumentaal erfgoed waarvan de oorspronkelijke functie
is verdwenen is niet nieuw, maar hij wordt de laatste jaren wel steeds vaker gesteld.
Ook in Zeeland. Vooral het behoud van industrieel erfgoed en religieus erfgoed staat
onder druk, en dan vooral de wat grotere gebouwen als een kerk of een fabriekshal.
De pilot 'Kerk, Krimp en Kans. Impuls voor West-Zeeuws-Vlaanderen' die de SCEZ
voor de Provincie Zeeland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed uitvoerde,
wees uit dat behoud en herbestemming van kerkgebouwen nauw samenhangt met
het realiseren van een voorziening die bijdraagt aan de leefbaarheid. Om hier zicht op
te krijgen is het nodig in een interactief proces met de hele gemeenschap informatie
te verzamelen en kansen en mogelijkheden in beeld te brengen. Ook dat heeft de pilot
uitgewezen. Dan nog blijven de investering en exploitatie van monumentaal erfgoed
belangrijke issues. Om de investering te laten renderen is vrijwel altijd een forse
eenmalige bijdrage noodzakelijk. Voor de exploitatie lijken de gebruikersvoorzieningen
en de participatie van vrijwilligers bepalend te zijn.
Nu het toch een beetje over geld gaat; in Domburg staat sinds kort een borstbeeld
van Rika Ghijsen, de samenstelster van het Woordenboek der Zeeuwse dialecten.
De financiering daarvan is mede gelukt door crowdfunding. Veel mensen voelden zich
aangesproken en hadden een bedragje over voor een beeld van deze bijzondere vrouw.
'Crowdfunding'? Tijdens de presentatie op 19 september hoorde ik een Zeeuws
alternatief: krauwfunding, van krauwen, bijeengraaien, u weet wel.
Dat er in 2016 maar veel ekrauwd mag worden voor het Zeeuwse erfgoed!
Wim Scholten, directeur
Boven de poort een sluitsteen met het jaartal 1787. Ik ben in Bath en het gebouw staat
aan de Arsenaalstraat. Veel is er niet wat aan het oorspronkelijke fort Bath herinnert.
Het is gebouwd in 1786-1787 om de scheepvaart van en naar Antwerpen te controleren.
In 1867 is het als vestingwerk al weer opgeheven. Het arsenaal staat er nog. In het dorp
zegt men dat de paarden van Napoleon er hebben gestaan. Dat zou zomaar kunnen,
want in 1810 bezocht Napoleon Zeeland. Hij reisde van Rammekens op Walcheren naar
Bath in Zuid-Beveland en vandaar naar Antwerpen.
Zeeuws Erfqoed 2 december 2015 04
