AN BI
MOnuMENTaal
Cninfrtn Zeeuws Erfgoed
I -
ISSN 2352-4766
ankers
C* OIOfOM jaargang 15 nr. 4 december 2016
Zeeuws Erfgoed - blad voor erfgoedliefhebbers is
een uitgave van Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
en verschijnt vier keer per jaar. Dit blad informeert
over het materieel en immaterieel erfgoed in Zeeland.
De activiteiten van de SCEZ worden mede mogelijk
gemaakt door de Provincie Zeeland.
Redactie Saskia Buitenkamp, Marinus van Dintel,
Jan Kuipers, Veronique De Tier en Janneke de Wit
Eindredactie Saskia Buitenkamp, Marinus van Dintel,
Jan Kuipers en Veronique De Tier
Foto's SCEZ, tenzij anders vermeld
Auteursrecht
Het auteursrecht van Zeeuws Erfgoed (gehele uitgave)
berust bij de SCEZ; van externe bijdragen bij de auteurs.
Gehele of gedeeltelijke overname of publicatie van artikelen
is uitsluitend toegestaan met bronvermelding na
toestemming van de SCEZ en de rechthebbende(n).
De SCEZ streeft er met de uiterste zorgvuldigheid naar om
voorafgaand aan het moment van publicatie contact op te
nemen met de rechthebbende(n). Mochten personen of
instanties als rechthebbende(n) alsnog niet benaderd zijn,
dan kunnen zij hiervoor contact opnemen met de redactie.
De SCEZ kan op geen enkele wijze aansprakelijk worden
gesteld voor door derden aangeleverd beeldmateriaal
waarop auteursrecht berust.
Si1111 1
Jm Ttilrritf-M
Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
Postbus 49 4330 AA Middelburg
Bezoekadres Het Schuitvlot, Looierssingel 2
T +31 (0)118-670870 E info@scez.nl
Twitter SCEZ @erfgoedzeeland www.scez.nl
Contact redactie en administratie
Reacties en adreswijzigingen bij voorkeur digitaal
via zeeuwserfgoed@scez.nl of via postbus 49,
4330 AA Middelburg o.v.v. Zeeuws Erfgoed.
Opmaak decreet, Ramon de Nennie, Middelburg
Druk Meulenberg, Middelburg
Aan dit nummer droegen bij
Leo Adriaanse, John Akkermans, Jeanine Dekker,
Robert van Dierendonck, Marinus van Dintel,
Johan Francke, Wim Jakobsen, Hans Jongepier,
Karel-Jan Kerckhaert, David Koren, Jan Kuipers,
Bernard Meijlink, Josien Pootjes, Bram Silkens,
Wim Scholten, Veronique De Tier,
Truus Trimpe Burger-Mekking en Janneke de Wit
Losse verkoopprijs 4,50 (alleen aan balie SCEZ)
De SCEZ staat voor behoud en beleving van erfgoed Donateurs van de SCEZ ondersteunen het erfgoed in
in een veranderende samenleving. Samen met de vele Zeeland. Dat kan al voor 14 euro per jaar.
andere erfgoedorganisaties in Zeeland houden wij
het erfgoed levend en in beweging. Meer weten? Kijk op www.scez.nl/donateur
Het Dok van Perry in Vlissingen is het oudste droogdok
van Nederland. Het werd in de jaren 1704-1705 in
opdracht van de Admiraliteit van Zeeland gebouwd,
naar een ontwerp uit 1697 van de Engelse marineofficier
John Perry (1670-1733). Het droogdok werd aangelegd in
het zogenaamde Ganzegat, een verbindingskanaal
tussen de Dokhaven en de Pottekaaihaven. Het werd
grotendeels gebouwd van zware houten balken, met aan
de kant van de Dokhaven twee 'schotdeuren' die het
dok konden afsluiten en aan de andere kant diverse
waterdoorlaten die overtollig water konden afvoeren.
Het droogdok was een belangrijke verbetering voor
de scheepvaart vanwege het innovatieve ontwerp:
het water in het droogdok kon met behulp van een
door paarden aangedreven kettingmolen volledig
worden weggepompt. Hierdoor konden werklieden op
vrij gemakkelijke wijze reparatie- en onderhouds
werkzaamheden aan de onderkant van schepen
uitvoeren. Kort na de ingebruikneming van het droogdok
traden echter problemen op: paalworm tastte het
houtwerk aan, daarbij konden de 'schotdeuren' de grote
waterdruk niet aan. Reparaties boden onvoldoende
soelaas, waarna het droogdok in 1745 buiten werking
werd gesteld.
Pas in 1838 kon het dok weer in gebruik worden
genomen, nadat in de voorgaande jaren eerst
grootschalige herstel- en aanpassings
werkzaamheden hadden plaatsgevonden.
In 1875 kwam het dok in handen van scheepswerf
De Schelde, die er tot in de jaren zestig van de twintigste
eeuw intensief gebruik van maakte. Vervolgens dreigde
door nieuwbouwplannen sloop. Een inmiddels
aangevraagde monumentenvergunning zorgde er
uiteindelijk voor dat sloop kon worden voorkomen.
Desalniettemin werd het Dok van Perry in 1974 gedempt
en met een loods bebouwd.
In 2007 werd het Dok van Perry gedeeltelijk, en vanaf
2010 zelfs in zijn geheel uitgegraven en gerestaureerd.
Als een soort 'lieu de memoire' heeft het nu een
centrale plaats in de nieuwe woonwijk Scheldekwartier.
Binnenkort zal het dok zelfs een permanente 'bewoner'
krijgen: de voormalige historische mijnenveger
Hare Majesteit Mercuur zal dan door de Koninklijke
Marine aan de Stichting Maritiem Erfgoed Vlissingen
worden overgedragen, om vervolgens definitief als
museumschip in het Dok van Perry aan te leggen.
zeeuwse
Zeeuws Erfgoed 3 1 december 2016 04
