FRANCIEN
DE ZEEUW
Tijdschriften
IIP
aan het woord. Centraal staat het belang
van de Zeeuws-Vlaamse wortels voor de
inmiddels veelal over Nederland en de
wereld uitgezworven geïnterviewden.
W. Peene, Josua van Iperen (1726-1780).
Gereformeerd predikant ten tijde van de
Verlichting (Zoetermeer: Boencentrum
Academic, 2017) 429 pag.; ill., grav., tek.;
ISBN 978-90-239-7168-9.
Wetenschappelijke studie naar de
complexe verhouding in het leven van
de achttiende-eeuwse gereformeerde
predikant Josua van Iperen tussen zijn
functie als predikant en het Verlichtings
denken en de wetenschap waar hij ook
midden in stond. Het proefschrift is
opgezet in twee delen: Jeugd en Studie
en De brede taakopvatting van een
geleerd predikant (over kerk, staat
en wetenschap). De eerste hoofdstukken
belichten zijn kinderjaren en studietijd
in Groningen en Leiden. Hierna volgen
hoofdstukken over zijn beroepingen als
fortpredikant, stadspredikant en Indisch
predikant. Het tweede deel gaat over zijn
werk als director van het collegium
qualificatum, als lid van de classis
Walcheren, als psalmbeschaver, wijsgeer
in de Leibniz-Wolffiaanse traditie,
exegetische exercities, historieschrijver,
genootschapsman, sterrenkunde en
navigatie, beoefenaar van de natuurlijke
historie en geneeskundige remedies.
Het proefschrift eindigt met een slot
beschouwing en summary. Met uitgebreide
lijst met geraadpleegde bronnen en
literatuur, illustratieverantwoording en
curriculum vitae van de auteur.
Irene Storm van Leeuwen-van der
Horst, Reislustige Zeeuwse regenten.
De reis van Isaac en Paul Hurgronje,
Paulus Ribaut en Johan Steengracht
naar Londen in 1769 (Hilversum: Uitgeverij
Verloren, 2017) 240 pag.; ill., grav., krt.,
foto's; ISBN 978-90-870461-0-1. Deze
uitgave werd gefinancierd door het
Familiefonds Hurgronje, naar aanleiding
van hun 250-jarig bestaan. In de zomer
van 1769 maakten de vier Zeeuwse
regenten Johan Steengracht, Paulus
Ribaut en Isaac en Paul Hurgronje een reis
naar Engeland. Twee van hen waren
oprichters van het betreffende familie
fonds. Drie van hen waren raadslid van
de Admiraliteit (marine) van Zeeland, al
blijft het onduidelijk of het exacte doel van
de reis een plezier- of zakenreis was.
De vier heren brengen vele toeristische
bezoeken aan bekende plaatsen en buiten
huizen in Londen, maar reizen daarnaast
ook naar steden als Portsmouth, Bristol,
Bath en Cambridge. Tot driemaal toe
trachtten zij een marinewerf te bezoeken,
hetgeen hen telkens wordt verboden in
verband met de afwezigheid van
benodigde passen. Na een reis van circa
zes weken keren de heren toch zeer
tevreden huiswaarts terug naar Vlissingen.
Het boek bevat een transcriptie van het
oorspronkelijke journaal van Johan
Steengracht met navertelling in modern
Nederlands en meer dan honderd zeld
zame gravures die hij onderweg heeft
gekocht. Met literatuuropgave en register.
Natasza Tardio, Francien de Zeeuw.
Van verzetsheldin tot eerste vrouwelijke
militair (Alkmaar: Pepper Books, 2017)
287, [8 ongenummerde] pag.; ill., foto's.
ISBN 978-90-206-0845-8. Biografie van
de Zeeuws-Vlaamse verzetsstrijdster
(1922-2015) die na de bevrijding als eerste
Nederlandse vrouwelijke militair toetrad
tot de Marine Vrouwenafdeling. Het boek
is gebaseerd op persoonlijke documenten
van en gesprekken met Francien de Zeeuw
(die in 2015 overleed) en familieleden.
Het voorwoord werd verzorgd door
minister van Defensie Jeanine Hennis-
Plasschaert. Het boek is onderverdeeld in
vier delen die handelen over de oorlog,
de tijd bij de Marva, Nederlands-Indië en
de terugkomst naar Nederland als militair
en later als burger. De delen bestaan uit
meerdere hoofdstukken over onder meer
de tijd van De Zeeuw bij het verzet in
Terneuzen en gevaarlijke acties, de weg
naar Londen en de daar gevolgde
opleiding, de tijd in Indië in Ceylon en
Batavia, trouwen en de terugkeer naar
Nederland en het einde van haar werk
voor defensie. Met nawoorden, zeven
bijlagen, kort notenapparaat en register.
Cornelis de Vries, Reijmerswael boven
water. Een geschiedenis van 1203 tot 1532
(Middelburg: De Drvkkery, 2017) 86 pag.;
ISBN 978-94-9217023-1. De verdronken
stad Reimerswaal ontwikkelde zich van
een dorpje tot een van de grootste
middeleeuwse Zeeuwse steden. Het lag
strategisch aan de Oosterschelde op de
route naar Antwerpen. In 1530 zou een
novemberstorm het centrum van de
Bevelanden veranderen in een eiland met
muren, een klap die de stad niet meer te
boven kwam. Opkomst, bloei en ondergang
(mede veroorzaakt door het darinkdelven)
worden in dit boekje besproken. Met litera
tuuropgave.
Zeeland. Tijdschrift van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen 26/1 (2017) 1-38. In
'Het is een man!' vertelt Aagje Feldbrugge
over een middeleeuwse grafplank die door
een 21ste-eeuwse CT-scanner is gegaan.
J. Gestman Geradts beschrijft de handel
in Veere omstreeks 1575 en Jan Zwemer
geeft een beeld van de omgangs- en
relatievormen uit de traditionele
plattelandscultuur en maakt daarbij enige
opmerkingen over het geografische aspect
en enkele 'relicten'. Ook worden er
aanwinsten van het Zeeuws Genootschap
besproken, ditmaal in de collecties van
de kunstnijverheid, Zelandia Illustrata en
mollusken en fossielen. Afsluitend zijn er
vier boekbesprekingen in een rubriek die
zich mag verheugen in een geleidelijke
uitbreiding.
Adri Meerman, Aafke Verdonk-Rodenhuis
en Ad Tramper (red.), 'Van A naar B,
themanummer vervoer', Het leven in
Vlissingen vanaf het midden van de
negentiende eeuw nr. 3 (Vianen: Uitgeverij
Optima, 2016) 57-84 pag.; ill, foto's, krt.,
tek., plattegr.; ISBN 978-90-0119000-3.
Het vervoer in en om de stad geschiedde
in de havenstad Vlissingen uiteraard ook
over water. De provinciale stoomboot
diensten en de Stoomvaartmaatschappij
Zeeland komen dan ook prominent aan
bod. Andere onderwerpen zijn het vervoer
rond 1850, de treinverbindingen, de tram,
stoombarges, pennybootjes en watertaxi's,
de luchtvaartverbinding en het vliegveld
ten noorden van Vlissingen tussen het
interbellum, touringcarbedrijven en het
weerbericht.
Ronald den Broeder (tekst), Adri Meerman,
Aafke Verdonk-Rodenhuis en Ad Tramper
(red.), 'Van gebouw tot monument.
Themanummer monumenten', Het leven in
Vlissingen vanaf het midden van de
negentiende eeuw nr. 4 (Vianen: Uitgeverij
Optima, 2016) 85-112 pag.; ill, foto's, tek.;
ISBN 978-90-0119000-4. Behandeld
worden monumenten uit de neoklassieke
periode 1850-1890 (Koning Willem III-
Zeeuws Erfgoed 28 juni 2017 02
