De Heemkundekring Stad en Lande van
Tholen bracht de Nieuwsbrief februari 2017
uit. Er wordt teruggekeken op de activitei
ten van 2016. Van Dijke blijkt volgens de
Familienamenbank de meest voorkomende
achternaam in Tholen te zijn, met maar
liefst 382 naamdragers. Verder is de brief
gevuld met huishoudelijke mededelingen.
In het Polderhuisblad, Wasschappels
Magazin (2017,1), geeft J. van Beekhuizen
een overzicht van de activiteiten uit 2016
en de plannen voor het nieuwe jaar 2017.
Het is de bedoeling dat de IJzeren Toren
open gaat voor het publiek. Het uitzicht
wordt de belangrijkste trekpleister, maar de
aankleding van de muren en attributen die
met Westkapelle te maken hebben zullen
zeker ook aandacht krijgen. Naar toren
wachters en andere vrijwilligers wordt
hoopvol uitgekeken. A. Dingemanse-
Dieleman heeft de herinneringen
opgeschreven van Westkappelaar Hans
Leyssius, die muzieklessen heeft gevolgd
bij Jenny Butner in Breda na de Tweede
Wereldoorlog. Toen Jenny hoorde van de
verwoestingen in Westkapelle wilde ze met
haar leerlingen wat vrolijkheid brengen in
het dorp. In 1949 kwamen ze met hun
muziekinstrumenten naar Westkapelle en
bezorgden de bevolking een prachtige week.
In de Spuije, tijdschrift van de Heem
kundige Kring De Bevelanden en de
Vereniging Vrienden van het Historisch
Museum De Bevelanden (voorjaar 2017) bijt
F. de Kaart de spits af met 'Des Levens Lot',
waarin het leven van Martinus Schipper
(1893-1968) wordt beschreven. Martinus
Schipper is in 's-Heer Hendriks-kinderen
geboren en zou net als zijn vader land
arbeider worden. Hij werd echter fotograaf,
trouwde twee maal en kwam uiteindelijk in
IJmuiden te wonen. Martinus Schipper
beschreef zijn leven in een boek, maar kon
geen uitgever vinden die het wilde publi
ceren. Zijn achterkleindochters hebben het
boek nu in eigen beheer uitgegeven om zo
een postume hulde aan hun overgrootvader
te brengen. G. van Ittersum schrijft '150
jaar Kanaal door Zuid-Beveland'. Voor de
bewoners van Wemeldinge en Hansweert
leeft Het Kanaal nog steeds, hoewel het
door alle veranderingen de dorpen links
laat liggen. Maar de bewoners zijn trots op
hun geschiedenis, die toch voor een groot
deel bepaald is door het kanaal. In Wemel
dinge zijn sluizen gerestaureerd die nu
dienst doen als jachthaven, in Hansweert
worden delen van sluizen als industrieel
erfgoed bewaard. H. van Rees bespreekt
schilderijen van Abraham Calissendorff en
Fidelis Franciscus de Soomer en A. van der
Wel besteedt aandacht aan de tentoon
stelling over Nederlandse bijbels in het
Goese museum. B. Le Clercq bespreekt
het oprichtingsstatuut van de Kapelse
rederijkerskamer De Wijngaartranke.
De kamer is gesticht in 1508, en werd
geproclameerd in een statuut, waarin
de doelstellingen werden geformuleerd.
Er zijn twee statuten van De Wijngaardranke
bewaard gebleven, uit 1508 en uit 1595. Een
reglement, bestaande uit 42 bepalingen, is
als bijlage toegevoegd aan het artikel.
P.J.A. van Voorst Vader schrijft 'Catharina
Margaretha Saaijmans (1763-18490, drie
stoplappen en de oorsprong van het vermo
gen van het echtpaar Vader-Saaijmans'.
De stoplappen zijn gemaakt door Catharina
Margaretha, haar moeder Johanna Bomme
en Johanna Henrietta van Voorst.
De Nieuwsbrief van de Heemkundige
Vereniging Terneuzen (2017,1) begint
met 'Peerboom, een verdronken dorp in
de buurt van Sluiskil', door R. van Elslande.
Het dorp heeft maar kort bestaan maar
laat wel een rijke geschiedenis na.
Peerboom is ontstaan in de eerste helft
van de dertiende eeuw en omstreeks 1500
in de golven verdwenen. De kerktoren is
lang blijven staan en diende tot in de
achttiende eeuw als baken voor de
schippers. Francien de Zeeuw was een
verzetsheldin uit Terneuzen tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Ze is geboren in
1922 in Terneuzen, en gestorven in
Midden-Beemster. Ze werkte mee aan
overvallen op distributiekantoren en
smokkelde wapens. Na de oorlog werd
ze als eerste Nederlandse vrouw naar
Engeland gestuurd, waar ze de opleiding
voor de Marva volgde. Schrijfster Natasza
Tardio schreef een biografie over haar en
in Terneuzen is het 'Francien de Zeeuwhof'
naar haar genoemd. P.W. Stuij schrijft
'Plaatsbepaling op de zeedijken. Een
algemene aanduiding van de situatie in
Zeeuws-Vlaanderen. Een meer
gedetailleerde beschrijving van het deel
van de gemeente Terneuzen'. In dit artikel
wordt het systeem van aanduidingen via
de dijkpalen op de zeedijken beschreven
en verklaard. De nummering komt wat
rommelig over, maar was kennelijk in
de praktijk voor de werkmensen duidelijk
genoeg. Tegenwoordig wordt gewerkt met
digitale nummering. In een ander artikel
vertelt P.W. Stuij nog over een arduinen
paaltje bij een historische uitwatering.
Het Bulletin van de Oudheidkundige Kring
'De Vier Ambachten' (2017,1) bevat de
verslagen van de redactiecommissie, het
bestuur en de verschillende werkgroepen.
In Westdorpe is een van de oudste
transformatiehuisjes van Zeeland
gerestaureerd en in Zaamslag werd in 2015
de herbouwde entree van de Torenhoeve in
gebruik genomen. R.J.H. Lensen belicht de
achtergronden van de Torenhoeve, de
historische entreepartijen en de bouwwijze
van de reconstructie. M. Buise vertelt over
'Het Zijkanaal van Axel naar Hulst', over de
verbinding van Hulst met de buitenwereld
en de vaarroutes naar en van Hulst. Na de
hereniging van Zuid- en Noord-Nederland
in 1815 werd aan het kanaal tussen Gent en
Terneuzen gewerkt, en Axel en Hulst
hoopten hierdoor een goede scheepvaart
verbinding te krijgen via een zijtak van dat
kanaal. Hoe de zaken zich ontwikkelden,
doet de auteur in dit artikel uit de doeken.
Open Dag SCEZ op Open Monumentendag 2017
Op 9 september 2017 vindt voor de dertigste keer de Open Monumentendag
plaats. Thema dit jaar is 'Boeren, burgers en buitenlui'. Bij de SCEZ is er deze
dag onder meer een duurzaamheidsbeurs op haar eigen werkvloer; gebouw
Het Schuitvlot in Middelburg. Op de beurs kunnen monumenteneigenaren,
leden van beheerstichtingen en open monumentendagbezoekers zich door
diverse Zeeuwse bedrijven laten informeren over actuele ontwikkelingen op
het gebied van verduurzaming van monumenten. Tijdens de Open Dag van de
SCEZ is ook het Zeeuws Archeologisch Depot in Het Schuitvlot opengesteld,
vinden er pop-up lezingen plaats en zijn er rondleidingen door de voormalige
BB-commandopost onder het gebouw.
Erfgoeddag in het Landschap 2017
Op 30 september 2017 organiseren de SCEZ, Stichting Landschapsbeheer
Zeeland en stichting Het Zeeuwse Landschap de vierde editie van de
Erfgoeddag in het Landschap. Op deze dag staan erfgoed, natuur en cultuur
landschap van Zeeland centraal. Dit jaar zullen de activiteiten niet op één,
maar op meerdere locaties in Zeeland plaatsvinden. De SCEZ gaat haar
activiteiten toespitsen op de regio Schouwen-Duiveland. De beoogde
evenementenlocatie is Dreischor.
Noteer beide activiteiten alvast in je agenda! Meer informatie over de
programma's volgt in het septembernummer van Zeeuws Erfgoed en zal
op de websites scez.nl en zeeuwseankers.nl te vinden zijn.
Zeeuws Erfgoed 30 juni 2017 02
