Uit Zeeuwse bodem
Walcheren
Opgraving van een middeleeuwse boerderij aan de Lammerenburgweg,
Vlissingen (foto WAD).
Opgraving Lammerenburgweg
In juni voerde de Walcherse Archeologische Dienst een
kleine opgraving uit aan de Lammerenburgweg in
Vlissingen. Direct ten noorden van deze opgraving legde
het bureau ADC al in 2003 een deel van een boerenerf
uit de middeleeuwen bloot. De recente opgraving vormt
een waardevolle aanvulling. In dit deel kwam namelijk
de plattegrond van een woonstalboerderij aan het licht.
Het typerende Pingsdorf- en Paffrathaardewerk en ook
het kogelpotaardewerk maakt duidelijk dat de boerderij
uit de tiende of elfde eeuw dateert.
Bij verschillende opgravingen van een middeleeuws erf in
het buitengebied van Walcheren bleek het telkens moeilijk
om de locatie en de aard van het eigenlijke gebouw te
traceren. Dat was bij deze opgraving anders. Een zeer
humeus, donker pakket met veel en duidelijke sporen van
fosfaat markeerde het stalgedeelte van het middeleeuwse
gebouw. Dit werd nog bevestigd door de indrukken van
runderhoeven in de lichte klei onder het humeuze pakket.
Ter hoogte van het voormalige woongedeelte bevond zich
ook een donker pakket. Hierin was minder fosfaat
aanwezig, maar des te meer slachtafval en verbrande klei.
Dat laatste is waarschijnlijk afkomstig van een haardplaats.
Terwijl de verschillende bodempakketten inzicht bieden
betreffende de indeling, vertellen duidelijke paalsporen
meer over de draagconstructie van het gebouw. Forse
palen droegen vermoedelijk een zwaar dak. Het geheel
komt 'rommelig' over, zoals we dat ook zagen bij de
huisplattegronden in de ringwalburgen van Oost-Souburg
en Domburg. Hier vertoonde het staldeel vaker een
andere constructie dan het woondeel.
De boerderij was op een pakket van vette klei gebouwd.
De klei lijkt voorafgaand aan de bouw opgebracht te zijn.
Net onder dit pakket lagen fragmenten van aardewerk en
dierlijk bot. Dit vroege aardewerk stamt uit de negende
eeuw. Het wijst op een eerdere boerderij vlak in de buurt.
De sporen van opgevulde geulen bevestigen de
dynamische, landschappelijke omstandigheden van destijds.
De boerderij stond vlak langs een restgeul van een oude
kreek die steeds 'rustiger' werd. Later werd de kreek weer
actiever en trad buiten haar oevers. De mens moest wijken
en een deel van de boerderij raakte overstroomd, zo lijken
de sporen en profielen ons te vertellen.
Vuurstenen schrabber
van het strand bij Vlissingen.
Steentijdvondsten op het strand
Op 20 juni meldde de heer J. Meulmeester uit Middelburg
de vondst van een mooie vuurstenen schrabber en enkele
vuurstenen afslagen uit de steentijd. Hij had deze gevonden
op het strand tussen Dishoek en Vlissingen na een zand-
suppletie. Uit navraag bij Rijkswaterstaat bleek dat het zand
van de zandsuppletie waarschijnlijk grotendeels van de
Middelbank afkomstig is; dat is circa 20 kilometer uit de
noordwestkust van Walcheren. Dit is voor archeologen een
zeer interessant gebied, omdat daarin al meer belangrijke
vondsten uit de oude steentijd (paleolithicum) zijn gedaan.
Kauri's uit Ritthem
Op 6 juli schonken de heer en mevrouw Simons uit
Middelburg een zeer grote hoeveelheid zogenaamde kauri's
of kaurischelpen aan het Zeeuws Archeologisch Depot.
Ze hadden deze sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw
verzameld tijdens strandwandelingen op het strandje bij
Ritthem.
Kauri-schelpen werden in de zeventiende en achttiende
eeuw, in de tijd van de Verenigde Oost-Indische
Compagnie (VOC), met grote hoeveelheden in het
Indische-Oceaangebied verzameld en hoofdzakelijk in
Amsterdamse en Middelburgse pakhuizen opgeslagen.
Vervolgens verkocht men ze door aan de West-Indische
Compagnie (WIC), die ook een Zeeuwse 'kamer' (afdeling)
had. De WIC verwierf er in Angola en Guinee slaven mee.
Het was dus een ruil- of betaalmiddel. Suriname was een
van de afzetgebieden; daar werden de slaven ingezet op
de plantages.
Voor de Zeeuwse kust zijn nogal wat schepen vergaan in
die tijd, waardoor de tropische kauri's later op de stranden
terechtkwamen. In 1697 verging bijvoorbeeld de Bantam
met onder meer kauri's in de lading op de rede van
Zeeuws Erfgoed 24 september 2017 03
