Archeologisch nieuws
Spectaculaire datering skeletten
Nieuw onderzoek Slot Haamstede
Recent onderzoek bevestigde de vondst van Romeinse
muurresten op het terrein van het middeleeuwse Slot
Haamstede. Het leverde zelfs spectaculair resultaat op
aangaande het vroegmiddeleeuwse grafveld ter plaatse,
waar maar liefst (delen van) 29 skeletten van mannen,
vrouwen en kinderen zijn opgegraven.
Bij de restauratie van het kasteel vanaf 1964 en kort
daarna zijn opgravingen verricht. Deze opgravingen en
de restauratie leverden veel informatie op. De kern van
het kasteel bleek te bestaan uit een woontoren of donjon
uit het midden van de dertiende eeuw en een wat later
aangebouwd trappenhuis. Opzienbarend waren ook de
resten van een forse woonvleugel uit de vijftiende eeuw,
gebouwd door Lodewijk van Gruuthuse (1422-1492),
stadhouder van Holland, Zeeland en West-Friesland en
baanderheer van Haamstede. Publicaties over het slot
waren vooral gericht op de geschiedenis van het gebouw
en bouwkundige aspecten. Slechts zijdelings werd de
vondst vermeld van Romeinse muurresten en van graven
uit de negende eeuw, die van Noormannen zouden
kunnen zijn.
Datering botmonsters
In het kader van een nieuw boek over Slot Haamstede
dat in 2018 bij de Nederlandse Kastelenstichting verschijnt,
startte vorig jaar met medewerking van de SCEZ een
onderzoek om meer inzicht te krijgen in alle resultaten
van de opgravingen. Daartoe zijn de vondsten en alle
opgravingsdocumentatie bij de Rijksdienst voor het
Cultureel Erfgoed en de SCEZ, vooral veldtekeningen en
foto's, opnieuw nauwkeurig bestudeerd. De skeletten zijn
in 1964 door het Instituut voor Fysische Anthropologie
van de Universiteit Utrecht bestudeerd, maar in de jaren
negentig na sluiting van het instituut teruggebracht naar
het huidige Zeeuws Archeologisch Depot. Ook blijkt veel
aardewerk te zijn gevonden: Romeins aardewerk,
waaronder terra sigillata, maar ook vroegmiddeleeuws
materiaal (Badorf, Mayen) en enkele laat-Merovingische
scherven. Omdat de vondsten niet zijn te koppelen aan
Graf VII uit het vroegmiddeleeuwse grafveld van kasteel Haamstede.
Links tufstenen blokken van Romeins muurwerk.
de begravingen, zijn vier botmonsters geselecteerd voor
14C(koolstof)-datering door het Centrum voor Isotopen
Onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen.
De dateringen zijn gefinancierd door de Vereniging Slot
Haamstede. De skeletten blijken te dateren tussen 675 en
870! Bij Slot Haamstede is dus een deel van een grafveld
uit de zevende-negende eeuw opgegraven, te midden van
ouder Romeins muurwerk.
Bril kasteel Aldegonde in Parijs
Tussen 20 september 2017 en 8 januari 2018 is een
bijzonder object uit de collectie van de SCEZ te bezichtigen
in het wereldberoemde Cluny Museum in Parijs. Het is een
uit been vervaardigde bril, gevonden bij de opgraving van
kasteel Aldegonde te West-Souburg in de jaren 1971-1972.
Deze geklonken bril bestaat uit twee delen van elk
7,5 centimeter groot. Het oorspronkelijke scharnier is
beschadigd en ook de glazen zijn verdwenen. De bril is
vermoedelijk omstreeks de late dertiende eeuw
uitgevonden in Italië; ook het exemplaar uit de opgraving
van kasteel Aldegonde behoorde tot deze relatief vroege
periode (veertiende/vijftiende eeuw). In archeologische
opgravingen worden dit soort objecten zelden terug
gevonden. Plierdoor - en vanwege de vroege datering en de
gaafheid van dit exemplaar - moet de bril bestempeld
worden als een zeer bijzonder object. Met recht een van de
pronkstukken in een tentoonstelling over glas in de
middeleeuwen te Parijs.
Zeeuws Erfgoed 22 december 2017 04
