Afgietsel van de onderkaak uit Ellewoutsdijk.
de onderkaak van Ellewoutsdijk toe te schrijven aan een
Neanderthaler. Maar het grootste deel van de beoordeelde
kenmerken van de kaak komt meer overeen met die van
moderne mensen. De kaak van Ellewoutsdijk zou dan van
een modern menstype (homo sapiens) zijn, maar met
enkele kenmerken uit een verder verleden. Hierbij kan
worden gedacht aan menging tussen Neanderthalers en
moderne mensen rond 35.000 jaar geleden.
Er bestaat dus nog altijd onduidelijkheid over de datering
van de kaak en tot welk menstype hij heeft behoord.
Dit kan worden opgelost als de echte onderkaak ooit weer
boven water komt. De speurtocht is nog niet voorbij...
Een 'gemengde' Neanderthaler?
De onderkaak van Ellewoutsdijk
In het Zeeuws Archeologisch Archief bevindt zich een
dossier met een kort maar intrigerend bericht over een
menselijke onderkaak, die van een Neanderthaler zou
kunnen zijn geweest. De kaak is al in 1957 gevonden. Een
schelpenzuiger zoog de schelpen op in de Westerschelde
ter hoogte van Ellewoutsdijk. Deze gingen vervolgens naar
Brielle voor de kalkbranderijen. Een verzamelaar van
fossiele schelpen trof de kaak destijds in de schelphopen
aan. De heer J. Huizinga, professor in de fysische antro
pologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht, onderzocht de
onderkaak begin jaren zestig en was geneigd hem toe te
schrijven aan een Neanderthaler, vanwege het ontbreken
van een duidelijk kinuitsteeksel en een afwijkend kiezen-
patroon. Na een lange speurtocht door de SCEZ in 2013
bleek dat drie afgietsels van de onderkaak in het depot van
het universiteitsmuseum van de Universiteit Utrecht
aanwezig zijn; het echte voorwerp echter niet! Er is toen
besloten fysisch antropoloog P. Storm erbij te betrekken,
om meer zekerheid over de vondst te verkrijgen.
De heer Storm heeft de afgietsels grondig op twaalf
Neanderthalerkenmerken onderzocht en toonde ze zelfs
aan specialisten in Parijs en New York. Zijn conclusie was
dat het ontbreken van de kin een sterk argument vormt
Herinrichting kerktuin Zoutelande
De protestantse kerkgemeenschap in Zoutelande
ontwikkelde een plan voor de herinrichting van de kerktuin
om de geschiedenis van de plaatselijke Catharinakerk beter
in beeld te brengen. De kerk was oorspronkelijk viermaal
groter dan nu. Zij was in de middeleeuwen een eenbeukige
kruiskerk met driezijdig gesloten koor. Tegen het einde van
de vijftiende eeuw kwam er een noordelijke beuk bij om een
grote hallenkerk te creëren. Na de Beeldenstorm (1566) zijn
deze noordbeuk en het noordkoor afgebroken. Ook na de
Tweede Wereldoorlog is de kerk grondig gerestaureerd.
In de loop der eeuwen kwam het loopniveau een stuk hoger
te liggen, onder meer door zandverstuivingen uit het
duingebied. De funderingen van het oude kerkgebouw
bleven dus goed bewaard en kwamen begin twintigste eeuw
weer even aan het licht bij graafwerk.
De afgelopen maanden zijn de werken aan de tuin gestart
met steun van de gemeente Veere. In samenwerking met
de Walcherse Archeologische Dienst zijn de funderingen
van de voormalige hallenkerk weer opgezocht en door
firma JD Infra in beeld gebracht. Vanaf de dijk krijg je
een mooi zicht op het verloop van de oude kerk.
Fotograaf André Cijvat maakte drone-opnamen, die de
omvang van de oude kerk prachtig tonen. Voor meer
foto's van de inrichtingswerken en andere beelden, zie
www.zoutelandeopfoto.nl.
