ERFGOEDallerlei
hb
W- mM
TURBULENTE
TIJDEN*™
Boeken
en eenmalige uitgaven
OOSTERSCHELDE
De SCEZ kan geen aanvullende
informatie verstrekken over de verkoop
van verschenen publicaties.
Adriaan van den Berge, Toermalijn. Weg
van Zonnemaire en weer terug. Een
Zeeuws verhaal? (Zoetermeer: Lecturium
Uitgeverij, 2017) 389 pag.; ill., foto's.; ISBN
978-90-484-4212-6. Levensverhaal van
de te Zonnemaire geboren auteur (1949)
die onder andere elf jaar voor een multi
national in Moskou verbleef. Samen met
zijn gezin maakte hij een buitenlandse
werkreis van in totaal meer dan dertig jaar
over twee werelddelen en zeven landen.
In deze publicatie gaat de auteur eerst
uitvoerig in op zijn jeugd op Schouwen-
Duiveland. Chronologisch komen daarbij
aan bod: het eiland, het dorp, geboorte
jaar 1949, de boerderij waar hij opgroeide,
het dorp Zonnemaire, de februariramp van
1953, herstel en opbouw, schoolcarrière
en vervolgens de stap de wereld in via
Rotterdam, Bangkok, Hamburg,
Düsseldorf, Wenen, Zwitserland, Brussel,
Antwerpen, Zwitserland, Rusland en zijn
pensionering. Met literatuuropgaven en
register.
LANDSCHAPSATLAS VAN DE
ïriEEEL VAN VERLtnf V, VFk^T'F O? W TOERfiyST
Kees Bos Jan Willem Bosch m.m.v.
Arno Nolte, Aad Smaal, Tom Ysebaert,
Landschapsatlas van de Oosterschelde.
Spiegel van verleden, venster op de
toekomst (Koudekerke: Bos Böttcher/
Stichting Panorama, 2017). 464 pag.; ill.,
foto's, krt.; ISBN 978-90-77525-00-5.
Monumentaal werk over de landschaps
historie van de Oosterschelde en
omringend gebied. Het boek biedt in tekst
en overvloedig beeldmateriaal (veel
'onbekende' kaarten!) een samenhangend
beeld vanaf de prehistorie tot het heden in
achttien hoofdstukken, omsloten door een
proloog en een epiloog en voorzien van
een bibliografie, notenapparaat, register
en illustratieverantwoording. Vanaf de
'Oude Schelde' in het pleistoceen tot en
met het 'Venster op de toekomst' (hoofd
stuk 18) loodsen de auteurs de lezer langs
allerlei aspecten van de Oosterschelde.
Zoals de historische geografie, inbraken,
bedijkingen, stormvloeden, de Ooster
schelde als verkeersader, de geschiedenis
van de handel en de krijgshistorie,
de Ramp, het Deltaplan, de 'ecologische
revolutie', zeehonden en bruinvissen,
visserij en schelpdiercultuur, aquacultuur,
overige agro-economie, wonen en
recreëren. De atlas besteedt speciale
aandacht aan vijf cruciale 'bouwers aan
het landschap van de Oosterschelde'
vanaf de zestiende eeuw: Andries
Vierlingh, Andries Schraver, Robert de
Muralt, Johan van Veen en Henk Saeijs.
11 M
Jeanine Dekker, et al., Middelburg.
Gezicht van de stad (Vlissingen: Den
Boer|de Ruiter, 2017) 303 pag.; ill., foto's,
grav., tek., plattegr., krt.; ISBN 978-90-94
9217031-6. Jubileumuitgave van en over
800 jaar stad Middelburg waarin vak
inhoudelijke specialisten Bernard Meijlink,
Peter Sijnke, Tobias van Gent, Ruud
Paesie, Willem van den Broeke, Jeanine
Dekker, Jan Zwemer en Katie Heyning de
stadsgeschiedenis thematisch behandelen
in acht hoofdstukken: Onder en boven
de grond (over de vroegste bewoning
en archeologische vondsten), Oorlog en
vrede (over de tienvoudige verovering van
Middelburg), Handel overzee, Stedelijke
bedrijvigheid, Op het pluche (over de
Middelburgse politici), Bij leven en welzijn
(sociale geschiedenis), Geloof en weten
schap en Kunst tot eer van de stad. Hierna
volgt een slotbeschouwing, waarin niet
alleen conclusies uit de hoofdstukken
worden getrokken, maar deze ook worden
verbonden tot een chronologische
samenvatting van de stadsgeschiedenis.
Tussen de hoofdstukken zijn kaarten,
plattegronden en foto's van de stad
opgenomen uit verleden en heden. De
publicatie bevat veel niet eerder gebruikt
illustratiemateriaal in kleur. Met een
bijlage over de bevolkingsaantallen van
Middelburg, geraadpleegde bronnen en
literatuur, informatie over de auteurs, een
register van persoonsnamen en geografi
sche namen en een lijst van intekenaren.
P.J. Feij, L.P. van der Vliet (red.), Van
Crucq tot Lantsheer. De burgemeesters
van Arnemuiden in de negentiende eeuw
(Middelburg: De Drvkkery|Schrijvers-
podium, 2017) 120 pag.; ill., foto's, tek.,
grav.; ISBN 978-94-92170-21-7. Dit boek
werd uitgegeven door de Werkgroep
Stadsgeschiedenis Middelburg (WSM)
en markeert tevens de opheffing van de
groep. In deze studie wordt via de
opeenvolgende burgemeesters de geschie
denis van Arnemuiden in de negentiende
eeuw verteld. Een moeilijke periode voor
het stadje om maatschappelijk en econo
misch het hoofd boven water te houden.
Na een kort voorwoord en inleiding volgen
twaalf korte hoofdstukken waarin de
burgemeesters Christiaan Crucq, Cornelis
Daniël Baars, Johan Hendrik Schorer,
Antheunis Boogert, Cornelis Jacobus
Baars, Johan Willem Meinard Schorer,
Christiaan Johannes Crucq, Salomon van
Eenennaam en Hendrik Frederik Lantsheer
in de lange negentiende eeuw van 1800
tot 1918 worden besproken. Met lijst van
bronnen en gebruikte literatuur.
A.S. Flikweert, Van Spaanse Zee en
Keulse Putten. Vierhonderd jaar
boerderijen in Nieuwerkerk en Ouwerkerk
(Middelburg: Uitgeverij het Zuiden, 2017)
424 pag.; ill., foto's, krt., plattegr.,
portretten; ISBN 978-94-9218360-6.
Met de Watersnoodramp van 1953 kwamen
in de plaatsen Nieuwer- en Ouwerkerk niet
alleen zeer veel inwoners om, ook de
meeste historische boerderijen verdwenen
in het water. De auteur beschrijft vier
eeuwen geschiedenis van beide plaatsen
en verdwenen en nog bestaande
boerderijen. De titel verwijst naar de
meest westelijk en de meest oostelijk
gelegen boerderij die in het boek
besproken worden.
Katie Heyning, Turbulente tijden, zorg
en materiële cultuur in Zierikzee in de
zestiende eeuw (Hilversum: Uitgeverij
Verloren, 2017) 317 pag.; ill.; ISBN 978-90
8704-640-8. Dat de inwoners van
Zierikzee en andere Zeeuwse steden zich
in de zestiende eeuw meer op Vlaanderen
richtten dan op Holland, blijkt uit de
recente publicatie van Katie Heyning.
Door de geografische ligging in de
Scheldedelta konden de Zeeuwen
meeprofiteren van de nieuwste
ontwikkelingen in de zuidelijke gewesten,
in die tijd het hart van de internationale
handel (waaronder Antwerpen, Gent en
Brugge) en het onderwijs (Leuven).
Scholing, zakelijke belangen en familie
banden zorgden voor hechte netwerken
tussen de Zeeuwen en hun zuiderburen.
Hun materiële cultuur sloot dan ook nauw
aan op die van de Vlamingen en
Brabanders en verschillende culturele
ontwikkelingen deden zich hierdoor eerder
voor dan in Holland. Een en ander werd
de auteur duidelijk na een grondige
analyse van de vele bewaard gebleven
boedelinventarissen, rekeningen en
persoonlijke papieren in het archief van
de Zierikzeese Weeskamer, een instelling
die de zorg op zich nam van ouderloos
geraakte kinderen uit de betere kringen.
Daarbij laten de bewaarde bronnen zien
Zeeuws Erfgoed 27 maart 2018 01
