ANBI
I r Zeeuws Erfgoed
Aan dit nummer droegen bij
Meer weten? Kijk op www.scez.nl/donateur
Miniatuurstoffenwinkel Stadhuismuseum Zierikzee
In het Stadhuismuseum van Zierikzee bevindt zich een
eenvoudige, van eikenhout gemaakte miniatuurwinkel,
of eigenlijk een markt- of kermiskraam, zoals die eruitzag
in de achttiende eeuw. Het winkeltje heeft een afmeting
van 44,5 x 33 x 26 centimeter (h x b x d) en dateert
waarschijnlijk van omstreeks 1800.
De miniatuurkraam is onder meer gevuld met lapjes sits,
een gebloemde katoenen stof uit India. In de zeventiende
en achttiende eeuw viel deze stof hier bijzonder in de
smaak, omdat ze licht in gewicht was, kleurig en goed
wasbaar, zonder dat de kleuren verschoten. Dit in
tegenstelling tot de tot dan toe bekende stoffen van wol
en linnen. Van sits werd van alles gemaakt, van kleding
tot en met wandbespanningen.
Deze geruite katoenen stoffen, ook wel bontjes genaamd,
komen eveneens oorspronkelijk uit India. De sitsen en
de bontjes werden geïmporteerd door de Verenigde
Oost-Indische Compagnie, de VOC. Het ruitpatroon,
afgeleid van de Schotse ruit, raakte in de mode omstreeks
1850 nadat koningin Victoria haar kinderen verschillende
malen had laten portretteren in Schots kostuum.
Tot de belangrijkste taken van een huisvrouw behoorden
tot in de jaren zestig/zeventig van de twintigste eeuw
het onderhoud van de kleding, het linnengoed en het
huishoudtextiel van haar gezin. Vrouwen waren daar
meestal dagelijks in de avonduren mee bezig.
Aan het naaien van hun uitzet werd door meisjes vaak al
begonnen ver voor ze aan trouwen toe waren. Door het
spelen met een stoffenwinkeltje kon een meisje de nodige
warenkennis opdoen. Het was belangrijk om de goede van
de slechte kwaliteit stoffen te leren onderscheiden, omdat
textiel niet een paar jaar, maar een paar generaties mee
moest kunnen. Textiel, waaronder ook gedragen kleding,
behoorde tot ver in de negentiende eeuw tot de kostbaar
heden die in een testament werden opgenomen. Het was
gangbaar om trots te zijn op de kleding of het linnengoed
van grootouders.
Om de kwaliteit van een stof te kunnen beoordelen moet
je deze kunnen voelen. Tijdens het spelen gaat een lapje
stof vaak door je handen. Mogelijk hebben miniatuur-
stoffenwinkels, zoals het exemplaar in het Stadhuis
museum Zierikzee, ook gediend als een driedimensionaal
stalenboek.
COlOTOn jaargang 17 nr. 1 maart 2018
Zeeuws Erfgoed - blad voor erfgoedliefhebbers is
een uitgave van Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
en verschijnt vier keer per jaar. De uitgave informeert
over het materieel en immaterieel erfgoed in Zeeland.
De activiteiten van de SCEZ worden mede mogelijk
gemaakt door de Provincie Zeeland.
Redactie Saskia Buitenkamp, Marinus van Dintel,
Jan Kuipers, Veronique De Tier en Janneke de Wit
Eindredactie Saskia Buitenkamp, Jeanine Dekker,
Marinus van Dintel, Jan Kuipers en Veronique De Tier
Foto's SCEZ, tenzij anders vermeld
Auteursrecht
Het auteursrecht van Zeeuws Erfgoed (gehele uitgave)
berust bij de SCEZ; van externe bijdragen bij de auteurs.
Gehele of gedeeltelijke overname of publicatie van artikelen
is uitsluitend toegestaan met bronvermelding na
toestemming van de SCEZ en de rechthebbende(n).
De SCEZ streeft er met de uiterste zorgvuldigheid naar om
voorafgaand aan het moment van publicatie contact op te
nemen met de rechthebbende(n). Mochten personen of
instanties als rechthebbende(n) alsnog niet benaderd zijn,
dan kunnen zij hiervoor contact opnemen met de redactie.
De SCEZ kan op geen enkele wijze aansprakelijk worden
gesteld voor door derden aangeleverd beeldmateriaal
waarop auteursrecht berust.
iVirf
•>■■1 i.'ji tii i'i Jii'jifr-iïii»;
I Stichting
I CuLlurccl
1 Erfgoed
I Zealand
Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
Postbus 49 4330 AA Middelburg
Bezoekadres Het Schuitvlot, Looierssingel 2
T +31 (0)118-670870 E info@scez.nl
Twitter SCEZ @erfgoedzeeland www.scez.nl
Contact redactie en administratie
Reacties en adreswijzigingen bij voorkeur digitaal
via zeeuwserfgoed@scez.nl of via postbus 49,
4330 AA Middelburg o.v.v. Zeeuws Erfgoed.
Opmaak decreet, Ramon de Nennie, Middelburg
Druk Meulenberg, Middelburg
John Akkermans, Saskia Buitenkamp, Jeanine Dekker,
Robert van Dierendonck, Marinus van Dintel,
Johan Francke, Toon Franken, Hans Jongepier,
Tim Kauling, Jan Kuipers, Wim Scholten, Veronique De Tier,
Truus Trimpe Burger-Mekking en Janneke de Wit
ISSN 2352-4766
Losse verkoopprijs 5,00 (alleen aan balie SCEZ)
De SCEZ staat voor behoud en beleving van erfgoed
in een veranderende samenleving. Samen met de vele
andere erfgoedorganisaties in Zeeland houden wij
het erfgoed levend en in beweging.
Donateurs van de SCEZ ondersteunen het erfgoed in
Zeeland. Dat kan al voor 15 euro per jaar.
KLEIN ZEEUWS
Al aan het eind van de zeventiende eeuw probeerde men
in Europa de Indiase sitsen na te maken. Dit bleek
succesvol: in de negentiende eeuw was sits helemaal
verdrongen door de Europese bedrukte katoenen stoffen.
Ook deze Europese katoentjes liggen in de stoffenkraam
uit Zierikzee, net als enkele geruite stoffen.
Bron: Dolls House Nederland, Nummer 12, aug/sept 2005, 73-76.
Zeeuws Erfgoed 3 1 maart 2018 01
