Tijdschriften
Heem- en
oudheidkundige bladen
Gemeente, 2017) 384 pag.; ill., foto's, tek.,
tab. Graf.; ISBN 978-90-813720-0-8.
In twintig hoofdstukken wordt de
geschiedenis van de Gereformeerde
Gemeente in de Segeersstraat in
Middelburg in de periode 1918-1951
beschreven. Daarbij komen meerdere
verbouwingen van het kerkgebouw aan de
orde, de plaatsing van een orgel, de arme
crisisjaren, de dreiging van de oorlog en
de stadsbrand in 1940, tewerkstelling in
Duitsland, de strijd om Walcheren in 1944,
de bevrijding en nasleep daarvan en veel
kerkelijke zaken. Met eindnoten per hoofd
stuk, literatuurlijst, register en diverse
bijlagen.
Robbert Jan Swiers, Zeeland in
bezettingstijd. Het gewone leven -
Jodenvervolging - Atlantikwall - Verzet -
Geallieerde luchtaanvallen, 1940-1944
(Soesterberg: Aspekt, 2018) 132 pag.; ill,
foto's; ISBN 978-94-6338275-5., Na het
eerste deel over de Meidagen van 1940,
gaat de auteur in deel 2 in op het leven in
Zeeland gedurende de bezettingstijd. Ook
dit deel bevat een grote hoeveelheid foto's
en daarnaast teksten over gebeurtenissen
tijdens de oorlog. Met kort nawoord.
Jan Zwemer, Reactie op het Naschrift
in 'Broze Burchten. Middelburg en de
Holocaust' door D.L. Roth (Jan Zwemer,
2018) 12 pag. Reactie op het naschrift
van het hiervoor besproken boek van
Dirk Leendert Roth, waarin Zwemer diens
aantijgingen aan zijn adres weerlegt.
Gratis verkrijgbaar in de boekhandel
bij het boek van Roth.
Zeeland. Tijdschrift van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Weten
schappen 27/1 (2018) 1-44.
Huib Zuidervaart bespreekt een
academisch spreekgestoelte van de
'Illustre School' te Middelburg, hetgeen
in 1650 door George Sterlin werd
vervaardigd en uiteindelijk in de
Katholieke Kerk van Delft terecht kwam
door toedoen van Karel Sluyterman.
Willem III-kenner Wouter Troost schrijft
over de installatie van deze koning-stad
houder als Eerste Edele van Zeeland in
september 1668. Johan de Witt was
hier om politiek moverende redenen not
amused over omdat dit de Oranjes weer
in het politieke zadel hielp. Jan Zwemer
schreef het tweede deel voor zijn artikel
over de Zierikzeesche Nieuwsbode met
'commentaar op sociale stijging en daling
en op vrijgedrag' over de rubriek
'Gemengde Berigten' van de krant. Hierin
gaat hij in op het laat negentiende-eeuwse
verschijnsel om uit liefde te trouwen
waarbij ook de leeftijd van de gehuwden
dichter tot elkaar kwam. In ''t Is vol van
schatten hier' aandacht voor de paalworm
en potvistanden. In dit nummer zijn ook
vier boekbesprekingen opgenomen.
Nehalennia. Archeologie, cultuurhistorie,
streektaal en volkscultuur van Zeeland en
Goeree-Overflakkee 199/voorjaar (2018)
1-28. J.H. Midavaine schrijft over de
verschillende markten die Veere had en
heeft, zoals de vismarkt, vrije markt,
palingmarkt, zuivelmarkt, jaarmarkt en
korenmarkt. De bijdrage van Rinus
Willemsen gaat over de geschiedenis van
de Calandpolder bij Arnemuiden; in 1856
ingedijkt, maar na veel zwarigheden rond
1900 definitief overstroomd. Ook van
ÜlllrtllEff. "HlUF*. ÜrsoWili m HllKUllUUi
vm Zi»inp; eiaHttc-npIbtm
Willemsen enkele mededelingen en
vergadernotulen van de bestuurstafel van
de dialectvereniging. In 'Zeeuwse familie
namen' schrijft Veronique de Tier over
de naam Heijboer/Heiboer. In 'Volkskunde'
behandelt Paul Heerschap diverse dialect
namen in het dialect van Ouddorp voor
alle flora en fauna die in de lente in de
tuin bloeit en kwettert. In de rubriek
'verhalen en gedichten' zijn vier bijdragen
opgenomen en Adri Scheele verzorgde
de rubriek 'Zeeuwse volksraadsels.'
Verder wordt ingegaan op de beantwoor
ding van de vragen van vragenlijst 197 en
is er uiteraard een nieuwe dialectvragen
lijst (nr. 199).
Jeanine Dekker (tevens eindredactie),
'Middelburg in de Tweede Wereldoorlog'.
Het leven in Middelburg vanaf het midden
van de negentiende eeuw, Nr. 12 (Vianen:
Optima, 2018) 309-336. In deze uitgave in
de reeks komt de zwartste dag uit de
Middelburgse geschiedenis aan bod:
17 mei 1940. Door een bombardement van
Duitse en Franse artillerie en enkele
Duitse vliegtuigbommen wordt de stad in
brand geschoten en het niet afgesloten
gasnet, de flinke wind en het wegvallen
van de waterdruk zorgen dat de brand
maximale schade aan kan richten. Naast
de gebeurtenissen van die dag zelf gaat
de auteur in op de noodvoorzieningen en
herbouw van de stad, het Duitse bestuur
en de NSB, het dagelijks leven van de
inwoners, de Jodenvervolging, het verzet,
onderduikers, evacuatie, verdedigings
werken, de bevrijding in november 1944
en herdenkingen.
Stad Lande, tijdschrift van de Vereniging
Stad en Lande van Schouwen-Duiveland
(maart 2018), begint met een artikel van
B. Blikman-Ruiterkamp: 'De comfortabele
geschenkwoningen op Schouwen-
Duiveland'. Het zijn woningen die na
de Ramp van 1953 gebouwd zijn om
de woningnood te lenigen. De huizen
zijn onder andere geschonken door
Noorwegen en Zweden. De houten huizen
vereisten veel onderhoud aan schilder
werk, en de dubbele ramen waren niet
gemakkelijk schoon te houden. Ook
scheurde het behang op de houten wan
den snel, maar toch overheersen bij de
meesten de positieve herinneringen. Het
'Vergifregister' van apotheker Johannes
Bal Corneliszoon - aanwezig in de
Handschriftenverzameling van het
Schouwse gemeentearchief - bijgehouden
van mei 1868 tot augustus 1906, laat zien
wie welke giftige stoffen kocht, wanneer
en met welk doel. R. van Langeraad KAzn
schrijft over de lange, strenge winter van
1890-1891. R. van den Berg vertelt over de
tras van de Kievitshoek; een tras of een
regenbak is een voorbeeld van de kleine,
vaak vergeten monumenten die met wei
nig moeite een nuttige bijdrage kunnen
leveren aan een boerenbedrijf. De volks
naam voor de Apostolische Kerk in
Nieuwerkerk was 't Geloafje. De kerk stond
op het grondgebied van de voormalige
heerlijkheid Botland, en is onlangs ges
loopt. W. Kesteloo geeft er bijzonderheden
over.
De Wete gedaan aan de leden van de
Heemkundige Kring Walcheren (2018, 1)
begint met 'Veer op de vest. Geschiedenis
van de overzetpont bij de Koepoort in
Middelburg' (auteur I. Mostert). De bolwer
ken rond Middelburg zijn in de negentien
de eeuw omgevormd tot een stadspark,
ontworpen door K.G. Zocher. Tijdens de
werkzaamheden is de brug bij de
Koepoort in 1844 gesloopt en door geld
gebrek is ter vervanging slechts een klein
pontje ingezet. Vanaf 1872 komen er
steeds meer klachten over de pont zelf,
de veerman en de vele malen dat de pont
te laat of helemaal niet vaart. Na steeds
meer geharrewar wordt de noodzaak van
een brug duidelijk en in 1887 wordt een
nieuwe brug feestelijk geopend.
J. Moekotte verhaalt over zijn zoektocht
naar gebakken naambordjes van Franse
makelij in Middelburg en P. Blom wijst ons
op Kaap Flissingsky op Nova Zembla, die
maar weer eens bewijst hoe reislustig de
Zeeuwen waren. Over scheepsverkopingen
in Mechelen door Walcherse verkopers
schrijft F. van der Jeught een interessant
verhaal. Het waren voornamelijk vracht
schepen die in de zestiende eeuw door
verkopers uit Arnemuiden, Middelburg,
Veere, Vlissingen en Westkapelle in
Mechelen werden verkocht. In het
Mechelse stadsarchief vond de auteur
gegevens over wie de kopers en verkopers
waren en welk beroep zij uitoefenden.
In Arneklanken, bulletin van de Historische
Vereniging Arnemuiden (maart 2018), gaat
P. Fe ij verder met zijn serie over
Arnemuiden in de tijd van koning Willem I.
Ko de Ridder of 'Ko de Post' wordt geïn
terviewd door Kees de Ridder. Ko vertelt
smakelijk over zijn jongensavonturen, zijn
diensttijd, zijn werk bij de post en zijn hob
by's. J. Adriaanse vervolgt zijn 'Kroniek'
over Arnemuiden met aanvullingen over
de jaren 1918 en 1919. De gevolgen van de
Eerste Wereldoorlog waren goed merk
baar, zoals een ongeluk met achtergeble
ven zeemijnen laat zien. Hij schrijft over
de Spaanse griep die in Arnemuiden 55
slachtoffers eiste, de visserij, de landbouw
en het dagelijks leven na de oorlog.
In 'Het dagelijks leven rond de Arne 1920
1941' haalt J. Lindenbergh nostalgische
jeugdherinneringen op. J. Braat gaat in
twee afleveringen de gang van zaken
behandelen in en rond Arnemuiden
tijdens de spooraanleg en de bouw van
drie spoorbruggen. In 1862 begon men in
Roosendaal met de aanleg van de spoor
baan richting Zeeland. De Zeeuwse lijn
moest twee stromen kruisen: Kreekrak en
Sloe. Grondstukken moesten onteigend
worden en politieke problemen opgelost,
Zeeuws Erfgoed 29 juni 2018 02
