'Private weelde, publieke armoede'
Ontwikkelingen Deltawerken
behoeven nieuwe integrale benadering
Interview met Marinke Steenhuis over de cultuurhistorische waarde van de Deltawerken. Marinke
was keynotespreker op de themamiddag 'Deltawerken en Kustvisie Zeeland', die de SCEZ
organiseerde op 27 juni 2018 in het Deltapark Neeltje Jans, gelegen op de Oosterscheldekering
tussen Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland.
De Stormvloedkering in de Oosterschelde.
-■ li,
Wat is je persoonlijke band met de Deltawerken?
Wij hebben onze drie kinderen gekregen in de Rijnmond
(Schiedam). Omdat we ook naar 'buiten' wilden, hebben
we lange tijd een huisje gehad op Westenschouwen.
Gisteren reed ik opnieuw de route over de Deltawerken.
Dat is bijna een soort van sentimental journey omdat het
landschap is verbonden met mijn herinneringen, met de
verhalen van toen de kinderen nog klein waren. Daar gaat
landschap over. Het gaat over uitzichten, verstilling, geuren,
de wind in je haren. Ook de geur van de duinroos bracht
me weer helemaal terug.
Waarin schuilen voor jou de belangrijkste waarden
van de Deltawerken?
De Deltawerken zijn zo veel meer dan de technische
waterwerken waar je ze in eerste instantie mee associeert.
De Deltawerken hebben Zeeland de moderne tijd
ingeloodst. Niet alleen door dammen en waterwerken,
maar ook omdat er een heel programma aan social
engineering en landschappelijke inrichting aan vast zat.
Er moest alleen eerst een ramp gebeuren om het
uitgevoerd te krijgen, want de plannen voor de kust-
verkorting lagen al klaar. Maar na 1953 is er, in een tijd
van een sterke overheid, doorgepakt. Die integrale aanpak
werd mogelijk gemaakt door de Deltawet en een aparte
Deltadienst, waarin Rijkswaterstaat en de Rijksdienst
voor het Nationale Plan samenwerkten met provincies,
waterschappen en (natte) aannemers. Dat is een
constructie die in deze neoliberale wereld niet zo
eenvoudig meer te organiseren is.
Daarnaast werd de opgave integraal benaderd, waarbij
toen al gebruik is gemaakt van cultuurhistorische kaarten.
Ook werden landschappelijk waardevolle elementen
meegenomen en speelden natuurbescherming en de
ontzilting van de landbouw een rol. Maar ook bejaarden
tehuizen waren deel van de aanpak! Ouderen woonden
toentertijd vaak nog bij de familie in, maar je vindt in
de archieven terug dat ook de sociaal-culturele kant van
hoe mensen leven in één greep in de planvorming is
meegenomen. Ook de ecologie was toen al van belang.
Deze brede benadering, met oog voor sociale, economische
en culturele aspecten van het leven in deze regio, heeft mij
ontroerd; ons geheugen is zo kort, we denken zelf altijd de
eerste te zijn die iets uitvindt.
Een andere waarde schuilt in het feit dat de Deltawerken
Zeeuws Erfgoed 20 september 2018 03
