Tijdschriften
Heem- en
oudheidkundige bladen
Meldpunt voor
Bodemvondsten
www.scez.nl/vondstmelden
In het Bulletin Stichting Oude Zeeuwse
Kerken (april 2018) bijt G. van Breugel
de spits af met '1484 of het Raadsel van
Zierikzee'. Wat eerst voor een echtpaar
op een grafsteenfragment gehouden werd,
blijkt bij nader onderzoek een afbeelding
van twee mannen te zijn. Het gaat om de
zwagers Anthonys van Bruelis en Jan van
Zuidland. De auteur verklaart de afbeeldin
gen, wapens en inscripties op het graf
steenfragment. G.J. Lepoeter schrijft
'Een Koptisch-Orthodoxe kerk in Zeeland',
gevestigd in Kapelle. De Koptisch-Orthodoxe
Kerk is een van de oudste christelijke
kerken in de wereld. In Nederland zijn
uitgeweken leden - voornamelijk uit Egypte
- verenigd in parochies, behorend bij het in
2013 in Amsterdam gestichte bisdom.
Lepoeter beschrijft het ontstaan en de
geschiedenis van de Kerk, de Koptische
tijdrekening en alles over iconen. Hij gaat
ook uitgebreid in op de vestiging van de
Koptische kerk in Kapelle, in het overbodig
geworden kerkgebouw van de Gereformeerde
Kerk.
H. Uil behandelt de geschiedenis en de
nieuwbouw van de hervormde kerk in
Zonnemaire. De bouw verliep voorspoedig,
alleen over de toren ontstond nogal wat
geharrewar, onder andere over de
financiering. Toch werd op alle punten
overeenstemming bereikt en de kerk
werd in 1868 in gebruik genomen.
Het is een voorbeeld van de kerkbouw in
de tweede helft van de negentiende eeuw,
in neoclassicistische stijl.
Wij van Zeeland, kwartaalblad van de
Nederlandse Genealogische Vereniging
(2018, 1), biedt weer nieuws uit de regio's:
van Schouwen-Duiveland is dat de
kwartierstaat van Leendert Jozias Kooijman,
samengesteld door W. de Groen. A. Prins
vertelt over de eerste auto's in de straat,
zoals een Renault 4, een Citroën 2CV - de
'lelijke eend' - en een prachtige Chevrolet
Impala. Wat een belevenis in 1959! T.G.
Hooftman schrijft een vervolg op het stuk
over Hooftman Buerman uit Aardenburg.
In de rubriek 'Voorouders komen tot leven'
brengt J. Midavaine nieuws over Thomas
Cunningham (1554-1623), de eerste uit dit
geslacht die zich in Veere vestigde.
In het tweede nummer 2018 van Wij van
Zeeland het vervolg op de kwartierstaat
van Leendert Jozias Kooijman. K. Kasse
presenteert een parenteel van Nicolaas
van Bemden over de eerste drie generaties
Van Bemden die op Tholen woonden en
A. Prins verrast ons op wetenswaardigheden
uit het stamboomboek van Hennie: de
oorsprong van de naam Prins, het bezoek
van hartelijke tante Grietje en haar
verhalen over vroeger.
Stad en Lande van de Vereniging Stad en
Lande van Schouwen-Duiveland (juni 2018)
is een themanummer over transport en
verkeer op het eiland. W. en A.M. de Vrieze
vertellen dat tot ver in de negentiende
eeuw veel vrachtverkeer over de Schouwse
binnenwaterwegen plaatsvond met puntige
houten schuiten. De wegen waren meestal
nog onverhard en stonden 's winters vaak
onder water. De verschillende vaarroutes,
de soorten scheepjes en de pleister
plaatsen worden genoemd.
Over de opkomst en ondergang van het
vliegveld Haamstede gaat het artikel van
J. Steenhof de Jong. De KLM is in 1931
een lijndienst begonnen op Rotterdam
Waalhaven, die een succes werd. Na de
Tweede Wereldoorlog wilde de gemeente
graag het vliegveld herstellen en opnieuw
in gebruik nemen. Tijdens het plannen
maken trok de KLM zich terug uit de
binnenlandse luchtvaart en gingen de
plannen in de ijskast. Na de Ramp van 1953
ontstonden er te veel moeilijkheden bij de
herstelwerkzaamheden van het vliegveld en
uiteindelijk werd de hele onderneming
afgeblazen.
In de rubriek 'Uut de pepieren' gaat het
over een reisverslag van de ambachts-
vrouwe van Oosterland, Susanna Maria
Lonque, die in 1752 een reis van drie weken
maakte, uitzonderlijk voor een vrouw in die
tijd. J. de Jonge schrijft over de ongeveer
honderd stoomboten in Zeeland in de
periode 1858-1880.
De Cronicke van den Lande van Philippuslandt
(maart 2018) hangt van herinneringen aan
elkaar. J. Stouten vertelt over zijn levens
loop bij de Koninklijke Luchtmacht in
Indonesië, maar vooral over het bezoek
dat hem later in 1990 nog eens terugbracht
naar veel bekende plaatsen daar.
W. Overbeeke maakte als jongetje het
bombardement op de Waalhaven in
Rotterdam mee en herinnert zich nog veel
over die gevaarlijke dagen. Ook het stuk
van M.M. Vermeij-Filius gaat over
herinneringen, en wel over de omgeving
van de haven van Sint Philipsland in de
jaren dertig van de vorige eeuw. Daarna
lezen we hoe de familie Van Driel opgroeide
in Anna Jacobapolder en Oud-Vossemeer,
veelal in de timmermanswerkplaats van
vader Van Driel. Een deel van het erfgoed
van de familie wordt nu bewaard in de
molen van Sint Philipsland. Ook J. Mol
schrijft over herinneringen, over zijn familie
oom Kees de groenteboer en diens gezin.
Verder in het tijdschrift wetenswaardig
heden over Kommer Quist, een bekende
Fliplander, en over de travalje aan de
Oostdijk, die gelukkig na restauratie in de
originele staat is teruggebracht. De politiek
krijgt veel aandacht in het artikel 'Partij
Voor Algemene Belangen (PVAB) die van
1962 tot 1994 moest opboksen tegen een in
hun ogen conservatief, onverdraagzaam
gemeentebestuur. D.J. van Dalen maakt in
gedachten een wandeling door de polder
en houdt zich dan onder andere bezig met
klimaatveranderingen en de natuur
Tijdschrift, Bulletin van de Heemkundige
Kring West-Zeeuws-Vlaanderen (2018, 2)
geeft de beknopte versie van het thesis-
onderzoek van D. de Ruijsscher: 'Coxyde
of Beniardskerke'. De auteur behandelt
de ontstaansgeschiedenis, het waterbeheer
en het wegenstelsel, de haven, kerk en het
kasteel en als laatste de ondergang van
Coxyde door oorlogshandelingen en
natuurgeweld. J. de Smet schrijft over de
buurtschap de Akkerput, tussen Zuidzande
en Nieuwvliet. Hij vertelt over het vroegere
dorpsleven en wat daarvan over is: nog
maar enkele boerderijen, de oude huizen
zijn verbouwd tot recreatiewoningen.
In voorgaande nummers van Tijdschrift
verschenen vier artikelen over de
Scheldekwestie. In dit nummer gaan
S. Witgeest en M. Zwartkruis in op de
moeilijke onderhandelingen over een nieuw
verdrag in 1920. De bevaarbaarheid van de
Westerschelde werd een essentieel element
van de overeenkomst. Grote onenigheid
ontstond over de Wielingen, de enige geul
die geschikt is voor modern scheepvaart
verkeer. Zowel België als Nederland wilde
zeggenschap over deze toegang tot de
Westerschelde. In 1919 tijdens een
bijeenkomst van Belgische en Nederlandse
afgevaardigden in Parijs ging het mis,
maar in 1920 lag er eindelijk een verbeterd
concept, dat echter ook niet doorging
vanwege de kwestie de Wielingen. Na heel
veel strubbelingen en onenigheid werden
de onderhandelingen in 1924 hervat, maar
struikelblokken bleven dwarszitten.
In het Bulletin van de Oudheidkundige Kring
'De Vier Ambachten' (2018, 2) komen eerst
de huishoudelijke mededelingen en nieuws
van de werkgroepen aan bod. M. Buise
geeft daarna een samenvatting van het
boekje Levensschets van Cornelius
Rekenarius Hulstensis (1562-1603),
drukker en schoolmeester te Gent, daarna
conrector in Dordrecht en van 1595 tot zijn
dood rector te Amsterdam. Het boekje
verscheen in 2017, geschreven door
H. van de Venne. Naast de samenvatting
geeft Buise de resultaten van nader
onderzoek in de gemeentearchieven
van Axel en Hulst.
De Nieuwsbrief van de Heemkundige
Vereniging Terneuzen (juni 2018) opent
met 'Grensgeschiedenis van Zaamslag'
door P.W. Stuij. De auteur begint op het
tijdstip dat het voormalige Generaliteits-
gebied Staats-Vlaanderen na de Franse
periode (1795-1814) werd toegewezen aan
Zeeland op 20 juli 1814. De districts
commissaris te Axel wordt in 1816 gevraagd
de 'limieten en scheipalen' van de
gemeente te beschrijven plus de eventuele
veranderingen tijdens het Franse bestuur.
Stuij neemt de lezers mee langs alle
grenzen van de gemeente en laat
veranderingen door inpolderingen
en samenvoegingen zien.
J. van Houdt behandelt de geschiedenis
van de openbare school te Othene, in
de gemeente Zaamslag. Het idee om een
openbare school te stichten werd geboren
in 1876, maar door het gemeentebestuur
van Zaamslag afgewezen. De Raad van
State zorgde in 1880 toch voor de
goedkeuring en in 1882 werd de nieuwe
school feestelijk geopend. Het onder
wijzend personeel, de feestelijkheden bij
de opening en verdere wederwaardigheden
van de school krijgen aandacht van
de auteur. In 1934 viel het doek voor de
openbare school in Othene. De gemeente
raad die eerst zo tegen de oprichting was,
deed nog een poging de sluiting tegen te
houden, maar tevergeefs.
Stel, u doet een archeologische
vondst in uw tuin, op het strand,
in een bouwput of op een
aardapelveld. De Erfgoedwet
schrijft voor dat u dit moet melden.
In Zeeland doet u dat bij de SCEZ.
De SCEZ registreert uw ontdekking
en slaat de informatie op in het
Zeeuws Archeologisch Archief.
De vondst blijft uw eigendom,
tenzij u deze wilt afstaan.
Meer informatie op:
Zeeuws Erfgoed 30 september 2018 03
