De RMjfr]}* tu iJf foute Vktri
v- aa J."
llv.11 i^h all vmiun cck kaan .v.V
J id.:' ra ^£V ïrifLV.1 3MI:1 VAV StXCt .VIL1,'
Meldpunt
Erfgoed Zeeland
fJd n ijri^j cnik vivl 8I1.C of blade PlACci.iU. w.-.j -j;r. >LLiiEiY.-T.jL Jal vara: da cm
l^vrfT OiwlRi vin AkïI ivrdif ld u.'.ii J'.l.jkï netting tlnurniip e>b bij lm ivjidiua
■fernMiann u mviCHlftdC ml dc HïHIMl Oclc Ul ULijiic Vlta&ti ëc iiruüprixJuckTi a-TT
-.lep aartjjcujcrd PAAr ÏLLlathJ m tiinl. Ouk ós wd _iL TnLjilarjc :n he: lajier ir:
ÜCIiC play: Cr dcc vuti: ötil via dj-, rivËi-Ljr. Aan ce lïijcb lagen Nei:;m.. Am?,
.-■ui taalud vüi Ui MaErc, HeL dnrp De Mncre fHec laren vCiiif..Herpej, het LlnQtnï i ±1
limbic. «1 ÜVKalaij
De Elrde m* een ebstrcxirti, dit l'ci
cïverLcUhne wiitr a-ATierrlc, cn ehjImnLej Lvlv
hen dt gewnccrc 7 ffï impel cm ip. te vgiIcj^tl
(jinTinn 1 1!n hreiriing Wc juJLcu iiciia uC.1 Ja"
dc VTiar VKin.iir -\KCl Lp EHjCfcdifkC >li-
uifcijlemia pCrLDdCECCüaildfc.C LVaiMnirj k.-ijtl:
Wtdtvurc, OöPTvufb Xtaiirevaart AJi go-ïilii
vjcjJu ia.niC?.liLï aaai Jil I lidül van lit Li:'1 lluw
■vrbrEtJ. ld vÉHnlipjiL :Il A-aar.LLul lirh n it
cb.ima veruml, -.ipyesibJ En hndijlcL De vnar-
malig: ebitrdiini :.l:-ntEigong hijven liggen.
I!v huid-es Mnenspuipolder ir. in fete de :ii1|y-
9: -minde en verbreed Hlijde in de llwiidific Mjuji-
spiiisclü WartrgniiÊ ifr CtIL (MrbLjJfltl V»i iM
iinKlclcu.'u-y [.vlllDj iJl' buide.
Ilt AC.dciï ^-L-ulti .-.an ileïE vjjrl
r jut. én IljuiL r'k.aui aan dt HIijUe: lïEixmler
:Sl.| biLii'ji::'JLii:iL'IU.Lr (bus 11 L van (Ie Hlijiit:
da uouiil van Axel, in het AkeIie dialed de
Eut-iLbüiel; JL.y::;|.: 11 rn liEWMcen HlijïinldEi:
O.id Ei eenden Ifl.j Ne7 u:deiïpnMe:- en Win ra
Beuoste-n N'm Kermden ie.der.
x; radt in d± .ïijddfUCU^iC tiCucïiCnJL-ji w
^anicei-veudc £_WvhhiC un dé Wtealwart. Vul
:v:r:- rle -qill pi claLir >aii i'miiu hnlL- l.j
n'wfrmf n van AklI naar IkniEjjEn eci Je (lïitb
^aarl vni: iuiUUiirpE v:a. Maarspji ludwnnnt
Cu ïlinl t^i MuLrtjtiïï aad dp dr Mnerviirt Onk
lIl V! raker1, Iprockt vjji :1e WEVv.nrl :1e n Uf
ca-llUe hclil van de 1^' «ilw els, hiav^ika ippl
vtlii IbmHL^D v:a 7('Ule:.,:iii aanr AüeI .itp iSi
.twop tif L1,H iJa^ii:LV.
n n •twsp n-Kfttgrw: Axel.
H.TI i'.'r r.üv.ïl'-^VpK. Jkr |i|^-
Jtiü', '1 eH.T'.j.'.'.y. iii i~ls. .■.riV.r^ruijfrrt n 1 vr h'k
diViV Tyjr mi LfLhT.1 .^-a'k j'.C.nIn
UEmjEÜÉtiib I VA r rv'1 LfcT.'i 1 li -
aJIVI
UITGELICHT
Het Jaarboek 2018-2019 van de
Oudheidkundige Kring 'De Vier Ambachten'
uit Hulst begint met een artikel van WiUy
Verschraegen: 'Het cisterciënzer nonnen
klooster Ter Haghen'. Reeds voor 1200 begon
op grotere schaal de ontginning van de
veengebieden in het huidige Oost-Zeeuws-
Vlaanderen; na 1200 raakten ook
verschillende cisterciënzerabdijen betrokken
bij het ontvenen en in cultuur brengen van
de gronden.
Binnen de Vier Ambachten heeft bijna 350
jaar het klooster Ter Haghen gelegen, in de
huidige Nieuw Beoosten Blij Bezuidenpolder.
Het klooster is gesticht in 1230 door Walter,
heer van Axel, die ook zorgde dat het kloos
ter werd opgenomen in de cisterciënzerorde.
Ter Haghen lag aan het riviertje de Blijde (of
Blide), ook wel Zoute Vaart genoemd.
Gewonnen turf en streekproducten konden
zo vervoerd worden naar Zeeland en Gent.
Gedurende de gehele periode van hun
verblijf in Axelerambacht hebben de nonnen
vaak te maken gehad met tegenslag.
Wapenschild van het klooster Ter Haghen
bron: Jaarboek 2018-2019, De Vier Ambachten.
Rechts: pagina uit Jaarboek.
Zwarte Dood
Door de stormvloeden in 1248, 1262 en 1268
werden de graanschuren weggevaagd en
verdronk het vee. Hierdoor waren de
landerijen van het klooster grotendeels
onvruchtbaar geworden en leden de nonnen
veel armoede. In de beruchte jaren van de
Zwarte Dood (1348-1351) werd het klooster
waarschijnlijk nog gespaard maar in 1355
werd ook Ter Haghen getroffen door de pest:
de abdis en een aantal kloosterlingen
bezweken aan de epidemie. Tegenslagen en
conflicten volgden elkaar op. Toen een
buurman - Guy van Gistelle van kasteel
De Moere - zijn bastaarddochter tot het
klooster wilde laten toetreden, ontstond
een burenruzie omdat alleen kinderen uit
een wettig huwelijk werden toegelaten.
Het gevolg was dat de nonnen allerlei
overlast kregen en de korenmolen
onbruikbaar werd gemaakt zodat de
broodvoorziening stokte.
Platgebrand
De auteur bespreekt alle verschillende
activiteiten van het klooster. De Tachtigjarige
Oorlog betekende het einde van Ter Haghen.
In 1574 werden zowel Axel als het klooster
door de Watergeuzen geplunderd en
Via het Meldpunt kun je een
melding doen over gebouwd,
landschappelijk en archeologisch
erfgoed in Zeeland. Het kan gaan
over een archeologische vondst of
over bedreigd, ondergewaardeerd
of onbekend gebouwd of
landschappelijk erfgoed.
platgebrand. Toen in 1577 de calvinisten in
Gent de macht grepen werd het onmogelijk
de katholieke godsdienst openlijk te
belijden. Ter Haghen werd opnieuw verwoest
en van herstel is het niet meer gekomen.
Alle meldingen worden besproken
in het provinciale netwerk Erfgoed
en Ruimte. Een archeologische
vondst blijft je eigendom, maar
moet soms beschikbaar blijven
voor nadere bestudering. Dit zal
dan gedaan worden door een
van de archeologen van Erfgoed
Zeeland.
Meer informatie? Kijk op
erfgoedzeeland.nl/meldpunt.
nr. 3 2019
31
