ERFGOEDallerlei
1
■>-*■ ski&M
Erfgoed Zeeland kan geen aanvullende
informatie verstrekken over de verkoop
van verschenen publicaties.
BOEKEN EN EENMALIGE UITGAVEN
BIJKERK
L>! M L>
iir-.L-lr.if! u
Bas Bijkerk, Bijkerk,
dynastie van
metselaars, 1680
2012. Een naar waar
heid opgetekende
familiegeschiedenis
van 332 jaar zelfstan
dige metselaars, tien
generaties van vader
op zoon (Burgh
Haamstede: eigen
beheer, 2019) 358 p.;
ill, foto's, krt.tek., tab.
Het verhaal van een van de oudste familie
bedrijven van Nederland, de metseldynastie
van Bijkerk, die 332 jaar duurde, 17 metse
laars en 10 generaties van vader op zoon
telde. De auteur, broer van de laatste
eigenaar, start met de opzet van zijn
onderzoek en vergelijkbare bedrijven in
Nederland. Daarna komt chronologisch,
via de tijdlijn van alle betrokken nazaten van
Cornelis Bjkercke (1639-1716), de bedrijfs
geschiedenis aan bod. Bevat verder een
bijlage met aanverwanten van de familie,
dankwoord, colofon en een stamboom in
een losse bijlage. Het uit 1680 stammende
familiebedrijf werd in 2012 door Pieter van
Moort overgenomen.
Johan Francke en
Peter Sijnke, Cacao,
suiker en slaven
(Middelburg: de
Drvkkery, 2019) 25
pag.; ill, krt., tek., grav.,
plgr. Dit dertiende
deel in de reeks
Stadswandelingen
Middelburg is een
herziene uitgave van
de ongenummerde
uitgave van 2014. Deze wandeling kwam tot
stand in samenwerking met Chocolate
Lovers, Koninklijk Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen, Zeeuws Archief, ZB|
Planbureau en Bibliotheek van Zeeland en
de Drvkkery. De wandeling is anders van
opzet dan de vorige, er is actuele informatie
aan de gids toegevoegd en tekst is herzien.
De wandeling zelf behandelt de nalaten
schap van de slavenhandel en de handel in
producten als tabak, cacao, koffie en suiker
aan de hand van monumenten, objecten en
huizen in de stad Middelburg.
Tobias van Gent en
Hans Sakkers, Slag
om de Schelde 1944.
De beslissing in de
strijd om West-Europa
(Bergschenhoek:
Marberg Media, 2019)
352 pag.; ill., foto's,
krt., tek. Op 4 septem
ber 1944 vallen de
haveninstallaties
van Antwerpen vrijwel onbeschadigd in
geallieerde handen. Door grote logistieke
problemen na de snelle opmars vanuit
Normandiè is dit voor de geallieerden een
enorme meevaller. Zolang Duitse kanonnen
in de Scheldemonding de toegang tot de
havenstad beheersen, hebben ze niets aan
het bezit van de havens. Het Eerste
Canadese Leger krijgt opdracht de Duitsers
uit de Scheldemonding te verdrijven. In
het najaar van 1944 worden West-Brabant,
Zeeuws-Vlaanderen, Zuid-Beveland en
Walcheren het toneel van een even
heroïsche als bittere strijd, die op
8 november 1944 wordt beslecht met de
capitulatie van Walcheren. Als een paar
weken later de mijnen in de Westerschelde
zijn geruimd en de eerste konvooien de
haven van Antwerpen bereiken, zijn de
bevoorradingsproblemen voor de
geallieerde strijdkrachten voorbij en is de
Duitse nederlaag in West-Europa
onvermijdelijk geworden. De auteurs laten
zien welke militaire blunders hier met name
aan geallieerde zijde aan vooraf gingen.
De gevolgen van het oorlogsgeweld waren
desastreus. Ruim zevenduizend soldaten en
burgers overleven de Slag om de Schelde
niet, duizenden raken gewond en hele
dorpen en landschappen worden verwoest.
De Canadezen ervaren de gevechten in
Zeeland en West-Brabant als de meest
bloedige van hun veldtocht in West-Europa.
Dit meest actuele overzichtswerk met
betrekking tot de Slag om de Schelde kent
22 hoofdstukken. Deze zijn onderverdeeld in
5 delen: de aanloop naar de strijd; de strijd
om het westelijk deel van Noord-Brabant
(operatie Suitcase), de strijd om
West-Zeeuws-Vlaanderen (Switchback);
strijd om de noordoever van de Schelde
(Vitality en Infatuate) en de gevolgen van
de strijd, met aandacht voor de slachtoffers,
de ontsluiting van Antwerpen, de situatie op
Walcheren en de nalatenschap van de Slag.
Met een nawoord, dankbetuigingen,
literatuurlijst, fotoverantwoording en
overzicht van de ingezette strijdkrachten.
Jan J.B. Kuipers, De Hanze. Kooplui,
koningen, steden en staten (Zutphen: Walburg
Pers, 2019) 160 pag.; ill., foto's, krt., tek., plgr.
Rijk geïllustreerd overzichtsboek over
de 'Duitse Hanze' en haar voorgangers.
De Hanze was dé
internationale
handelsorganisatie
van middeleeuws
03 Q jj. Europa. Toen zij in
1356 in Lubeck een
officieel steden-
verbond werd, had
zij al een voor
geschiedenis van
eeuwen. Ooit
bestonden verschillende Hanzen, zoals
de Vlaamse Hanze van Londen. De Hanze
domineerde de handel op de Noord- en
Oostzee. Haar buitenposten waren vier
'Kantoren' in Novgorod, Bergen, Londen en
Brugge (later Antwerpen). De Nederlandse
Hanzegeschiedenis concentreert zich rond
de IJssel- en andere oostelijke steden, maar
voor Zeeland en Holland was het Hanze-
netwerk ook zeer belangrijk. Destijds
Vlaamse steden als Sluis, Aardenburg en
Hulst hebben eveneens een historische
band met het Hanzenetwerk. Bij een
ingrijpend conftict als de Hollands-
Wendische Oorlog (1438-1441) was Zeeland
direct betrokken. De neergang kwam in de
zestiende eeuw. Voor Zeeland en Holland
resteerde de 'moedernegotie': fundament
van de wereldomspannende handel in de
zeventiende eeuw.
Jan Kuipers en
Jeanine Dekker
(tevens eindred.),
Zeeuwse erfgoed-
lijnen (Middelburg:
Erfgoed Zeeland,
2019) 80 pag.; ill.,
foto's, krt. Bevat
een inleiding op en
uiteenzetting van de door Erfgoed Zeeland
samengestelde negen erfgoedljnen waarin
de culturele identiteit van Zeeland is vervat.
De negen erfgoedlijnen betreffen: Schorren,
slikken en polders (Land van overkanten),
Strijd tegen het water (Verdronken en
herrezen), Poort naar de wereld (Ontdekken
en ondernemen), Sterk Zeeland (Strijdtoneel
in de delta), Heren en kerken (Macht en
geloof), Zwarte schuren en stoere paarden
(Leven en werken op het platteland), Zilt en
zoet (Smaken van Zeeuwse bodem), Het
Zeeuwse licht (De kust ontdekt) en Nieuw
Zeeland (Moderne bedrijvigheid en
veranderend landschap). Deze lijnen krijgen
een verdere verdieping door behandeling
van alle daarin behorende onderwerpen.
Met een voorwoord van Anita Pijpelink,
gedeputeerde Provincie Zeeland, een
reftectie op erfgoed en toerisme door
Erik van den Dobbelsteen, directeur VVV
Zeeland en een introductie op de Zeeuwse
erfgoedlijnen van Marc Kocken, coördinator
Zeeuwse Ankers en sectorhoofd bij Erfgoed
Zeeland. Achter in het boek is een
uitknipbaar kaartspel, 'Erffood Memory'
van Foodcurators opgenomen.
Anya Marinissen (red.), Johan Francke
(beeldred.), Peter Sijnke, Wilbert Weber en
Arnold Wiggers (tekst), Wat overbleef. Drie
VOC-routes op Walcheren (Middelburg: ZB|
Planbureau en Bibliotheek van Zeeland,
28
ZEEUWS ERFGOED
nr. 4 2019
