E
Friso-Deens Walcheren
Tentoonstelling
Afbeelding
Reconstructie van
de bevestiging van het
Walcherse beslag aan
leren riemen illustratie:
Marcus A. Roxburgh.
Noot
(3 Dit artikel is een korte
samenvatting van
Roxburgh e.a. 2018.
Over de auteur
Marcus Roxburgh is
gastonderzoeker aan
de Faculteit Archeologie
van de Universiteit
Leiden. Hi is
gespecialiseerd in
het onderzoek van
koperen en bronzen
kledingartefacten uit
de Romeinse tijd en de
vroege middeleeuwen.
Dit onderzoek vormde
deel van zijn proefschrift
(december 2019). Het
artikel werd vertaald
door Robert van
Dierendonck (Erfgoed
Zeeland).
en heen en weer bewoog tussen het Friese kust
gebied en Engeland. Elders is gesuggereerd dat
de Vikingen op Walcheren weHicht gezien moeten
worden als de Scaldingi - de Scheldevikingen -
een groep die multi-etnisch van aard geweest
kan zijn. In ieder geval menen wij dat de term
Anglo-Scandinavisch of Frankisch hier niet voldoet.
Genoemde suggestie komt heel goed overeen
met het algemene beeld dat Frisia sterke banden
had met Zuid-Scandinavië en oostelijk Engeland.
Gewoonlijk kennen we dit passief, maar juist hier
zouden we een actief en grijpbaar voorbeeld
kunnen hebben van deze connecties in de
Vikingperiode. In ieder geval is er bewijs voor een
culturele groep in Walcheren in de (late) Viking
periode, die hun zichtbare identiteit uitdrukt in
termen van deze niet-christeUjke dierstijl-
decoraties. Deze identiteit zou beschouwd moeten
worden in een context van gecontinueerde
intensieve relaties tussen Franken, Friezen,
Vikingen en Angelsaksen.
Vikingen, Friezen en Angelsaksen bewogen zich
in de negende tot de elfde eeuw constant heen
en weer over de Noordzee. Gedacht wordt dat
troepencontingenten uit de Friese kustgebieden
deel hebben uitgemaakt van het Grote Deense
Leger dat Angelsaksisch Engeland in 865 binnen
viel, een tijdstip dat ook samenvalt met de Deense
leengoederen op Walcheren. Elders is betoogd
dat dit heeft geleid tot het ontstaan van een groep
Friso-Denen, misschien wel voor de duur van een
aantal generaties. Een deel van een dergelijke
groep kan, indien deze zich manifesteerde op
Walcheren met zowel connecties in het
rlJ-"-,
Noordnedertandse kustgebied als in East AngUa,
zijn eigen vorm van persoonlijke uitrustings
decoratie hebben ontwikkeld, waarvan wij hier nu
voorbeelden zien. Het eiland Walcheren in de
Vikingtijd is, als een Fries gebied binnen het
Frankische Rijk, met voortdurend contact met
oostelijk Engeland en onder heidens Viking-
bestuur, een plaats waar verschiUende groepen
elkaar ontmoetten, een plaats en een context
waarin - weUicht gedurende een aantal decennia -
de Walcherse beslagstukken bestaan kunnen
hebben. Naar onze mening is het dan ook de
culturele groep van Friso-Denen op Walcheren
die hun zichtbare identiteit uitdrukt in hun
eigen persoonlijke uitrusting in de beschreven
niet-christeUjke dierstijldecoraties.(3
De vondsten zijn te zien in de tentoonsteHing
'Vikingen op Walcheren? Vondsten, verhalen,
feiten en fabels' in Terra Maris, museum voor
natuur en landschap in OostkapeUe.
De tentoonsteHing loopt nog tot 30 april 2021.
Marcus A. Roxburgh
Verder lezen/bronnen
- Capelle, T. Die frühgeschichtlichen Metallfunde von
Domburg auf Walcheren, I - II, Amersfoort Middelburg
(Nederlandse Oudheden, 5), 1976.
- Williams, D. Late Saxon Stirrup-strap mounts. A Classification
and Catalogue, York, 1997.
- Williams, D. Anglo-Scandinavian Horse Harness Fittings,
The Finds Research Group AD 700-1700 Datasheet 39, 2007.
- Roxburgh, M., N. IJsenagger, H. Huisman B. van Os.
Where Worlds Collide: A Typological and Compositional Analysis
of the Copper-Alloy Mounts from Viking-Age Walcheren, Journal
Medieval Low Countries 5,1-33, 2018.
14
ZEEUWS ERFGOED
nr. 2 2020
