Dicky de Koning (1943-2020)
In Memoriam
Meldpunt
Erfgoed Zeeland
Geheel onverwacht is Dicky de Koning
overleden. Dicky was sinds jaar en dag
een van onze vaste en deskundige
vrijwiLLigers archeologie. Met hart en
ziel zette zij zich in voor de Zeeuwse
archeologie. Ze bracht mensen bijeen,
verrichtte onderzoek, organiseerde
tentoonsteLLingen, schreef artikelen
en deed mee aan opgravingen. Zij
deed dit met een prettig, soms
prikkeLend enthousiasme en
doorzettingsvermogen. ALs Dicky
ergens voor ging dan was daar weinig
tegen bestand. ALLes voor de
archeologie. Het is moeilijk voor te
steden dat we het nu zonder haar
moeten steden. We gaan haar missen.
UITGELICHT
In Den Spiegel vertelt Amanda Simons het
verhaal van zanger en cabaretier Jean-Louis
Pisuisse. Jean-Louis wordt in 1880 als enige
zoon van Jacobus Servaas Pisuisse en
WiLheLmina Jacobus Schipper in VLissingen
geboren; het echtpaar had al vijf dochters.
De kleine jongen erft de muzikaliteit van
zijn vader en de humor van zijn moeder,
hij schrijft en speelt al jong toneelstukjes
voor zijn vrienden. Jean-Louis wordt opgeleid
tot onderwijzer op de Normaalschool, maar
gaat de eerste schooldag al in gevecht met
een opstandige leerling, waarna hij meteen
het onderwijs verlaat om nooit meer terug
te keren.
Via een oom krijgt Jean-Louis een baantje
bij de Middelburgsche Courant. Zeeland
wordt hem al gauw te klein en op twintig
jarige leeftijd vertrekt hij naar Amsterdam,
om te gaan werken bij de Amsterdamse
Courant: het Geeltje. Hij maakt snel vrienden
in het journalistieke milieu en voelt zich
helemaal thuis in de hoofdstad. In 1903
trouwt Pisuisse met vriendin Jacoba Smit
en samen vertrekken ze naar Londen, waar
hun twee kinderen worden geboren. Hij gaat
in Londen werken als correspondent voor
het Algemeen Handelsblad.
Terug in Amsterdam schrijft Pisuisse voor
een feestavond van de Amsterdamse Pers
de parodistische operette Kinder-Krijstocht
Samen met collega Max Blokzijl trekt hij als
straatmuzikant een week door Nederland.
Het duo heeft zoveel succes, dat ze
besluiten de tour uit te breiden en in 1908
naar NederLands-Indiè te gaan. Jean Louis
begint zijn eigen teksten voor Liedjes en
cabaret te schrijven. Hij wiL oppervlakkige
clichés in zijn teksten vermijden: 'Houd
de mensen een spiegel voor,' vertelt hij
zijn coLLega.
Na drie jaar keren ze terug naar NederLand.
Met zijn vrouw en twee kinderen heeft hij
geen band meer en hij beseft dan pas
hoeveeL hij gemist heeft. Pisuisse - aLLang
beter bekend onder de artiestennaam Swiep -
heeft op Java zangeres en actrice Fie
CareLsen Leren kennen. Ze worden verLiefd en
na de scheiding van Coba trouwen zij in 1912.
Door het uitbreken van de Eerste WereLd
oorLog wordt optreden onmogeLjk en gaat
Pisuisse aLs oorLogsjournaList voor het
Amsterdams Handelsblad werken. Hij mag
aLs enige zoon niet in dienst en besLuit, om
toch wat voor zijn Land te betekenen, samen
met Dirk Witte voor de soLdaten op te treden.
Zijn bekendste, zeLfgeschreven Liedje, is:
Mensch, durf te leven!
Na de oorLog beLeeft het amusement een
hoogtepunt. Er is veeL concurrentie en zijn
echtgenote Fie CareLsen verLaat Swieps
cabaret en focust zich op acteren, waardoor
steeds meer verwijdering tussen het
echtpaar ontstaat. Jean-Louis Leert de
BeLgische zangeres Jenny GiLLiams kennen,
introduceert haar in zijn cabaret en wordt
opnieuw verLiefd. Toch bLijft hij Fie schrijven,
wat weer spanning opLevert met Jenny.
Na de geboorte van hun dochtertje Jenneke
kiest hij definitief voor Jenny. Samen gaan ze
in 1925 weer naar NederLands-Indië, waar hij
dezeLfde Liedjes die hij eerst met Fie zong nu
met Jenny ten gehore brengt. Ze hebben
veeL succes, verdienen goed, maar beLeven
ook beiden door ziekte een moeiLijke tijd.
Terug in NederLand kopen ze een huis in
Den Haag en eindeLjk Lijkt Jean-Louis
geLukkig te zijn. In 1927, na de officiëLe
scheiding van Fie, trouwt hij met Jenny.
ALs Pisuisse stemprobLemen krijgt, neemt hij
een nieuwe tenor in dienst: Tjakko Kuiper.
Het ongeLuk sLaat weer toe: Tjakko en Jenny
worden verLiefd en Jenny kiest voor Tjakko.
Het geLuk Lijkt spoedig terug te keren, aLs
Jenny toch definitief kiest voor Jean-Louis.
Maar haar tjdeLjke geLiefde kan zijn verLies
niet verdragen en schiet zoweL Pisuisse aLs
Jenny dood, waarna hij zichzeLf ook het Leven
beneemt.
Jean-Louis Pisuisse was een artiest in hart
en nieren. Voor zijn kinderen wenste hij een
'echte baan', maar zijn zoon Jack werd acteur,
zijn dochter ELine actrice en zijn jongste
dochter Jenny ging de journaListiek in. Zij
schreef in 1977 een boek over haar ouders.
Jean-Louis Pisuisse, ca. 1925 foto H. Berssenbrugge,
Zeeuws Archief.
Via het MeLdpunt kun je een
meLding doen over gebouwd,
LandschappeLijk en archeoLogisch
erfgoed in ZeeLand. Het kan gaan
over een archeoLogische vondst of
over bedreigd, ondergewaardeerd
of onbekend gebouwd of
LandschappeLijk erfgoed.
ALLe meLdingen worden besproken
in Netwerk Erfgoedorganisaties.
Een archeoLogische vondst bLijft
je eigendom, maar moet soms
beschikbaar bLijven voor nadere
bestudering. Dit zaL dan gedaan
worden door een van de
archeoLogen van Erfgoed ZeeLand.
Meer informatie? Kijk op
erfgoedzeeLand.nL/meLdpunt.
nr. 3 2020
ZEEUWS ERFGOED
31
