ïeoloqen
\-V
41 T,vA
\\£- :i>y;
J'i
7-
»'V;
*-
s.v ^v**te>X*
Door de COVID-19 pandemie kon de 2ie ZAAD,
de contactdag voor Zeeuwse en West-Brabantse amateur
archeologen, vorig jaar twee keer niet doorgaan. Erfgoed
Zeeland stelt nu met de hulp van de Provincie Zeeland
alles in het werk om deze ZAAD dit jaar digitaal door te
laten gaan. Deze ZAAD vindt plaats op vrijdag 19 maart
vanaf 13 uur.
Het thema
Belangstellenden zijn welkom
Word vrijwilliger in de archeologie
Zeeuws-Vlaanderen is feitelijk één groot grenstandschap.
In de tijd van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) lagen
de Staatse troepen tegenover die van de Spaanse.
Deze kettingsnoeren v&n protestantse stadjes en katholieke
stellingen en tussenliggênde liniedijken loopt nog altijd dwars
door het gebied en is bepalend geweest voor de vaststelling
Spaanse opmars
Afbeelding
Romeinse ovens,
moge lijf? voor zout-
productie, opgegraven
bij 's-Heer Abtsberhe.
De ZAAD is een
ontmoetings gelegen
heid voor de
vrijwilligers in de
archeologie met
bijdragen door
professionele
archeologen en
vrijwilligers zelf.
Afbeelding
Geanimeerde contacten
tijdens de 20e ZAAD in
2019.
Gemiddeld nemen op uitnodiging circa
75 personen deel aan deze dag.
Het programma van de 2ie ZAAD bestaat uit
een live-uitzending met diverse onderwerpen
en vijf niet-live videolezingen van professionele
archeologen. Dit jaar staat het archeologisch
onderzoek aan 'Kastelen in Zeeland' centraal
met lezingen over de kastelen van Goes en
Haamstede. Daarnaast staat een uiterst zeldzame
vondst uit een Zeeuws kasteel in de schijnwerper.
Deze opnieuw ontdekte vondst wordt tijdens de
live uitzending overgedragen aan het Zeeuws
Archeologisch Depot.
Verder is er aandacht voor de eerste resultaten
van een lopend promotieonderzoek naar zout
winning in de Romeinse tijd in Zeeland en
Vlaanderen en komt de vroegmiddeleeuwse
handelsnederzetting Walichrum voor het voetlicht
met resultaten van oud en nieuw onderzoek.
Hoewel de ZAAD in principe georganiseerd wordt
voor vrijwilligers in de archeologie heeft een
digitale uitvoering van dit evenement geen
beperking in het aantal deelnemers. Dat betekent
dat alle belangstellenden in Zeeland, Nederland
en Vlaanderen welkom zijn om mee te kijken en
te luisteren.
Zoals gewoonlijk ontvangen onze vaste
deelnemers een persoonlijke uitnodiging voor
aanmelding en deelname. Voor nieuwe belang
stellenden zijn de officiële uitnodiging, de Link
voor het deelnemen aan de Live-uitzending,
het bekijken van de videolezingen en het
aanmelden te vinden op onze website:
erfgoedzeeLand.nl/zaad-2021.
Het werk van vrijwilligers in de archeologie is
belangrijk, maar ook sterk aan het veranderen.
Naast de gewone ogen en oren voor de
professionele archeologie zijn veel amateur
archeologenook digitaal wetenschappelijk actief.
Digitaal onderzoek en toepassing van specifieke
ICT-kennis vormen tegenwoordig belangrijke
bijdragen. Heb je (digitale) belangstelling voor
archeologie? Meld je dan aan als vrijwilliger in
de archeologie, bijvoorbeeld bij de AWN-
Nederlandse Archeologievereniging, afdeling
Zeeland-West-Brabant.
12
ZEEUWS ERFGOED
nr. 1 2021
I I '1
Afbeelding
Grenspaal 273 bij
de Koningsdijb tussen
De Klinge en Kietdrecht
foto's David Koren.
In de zestiende eeuw was keizer Karei V de
Landsheer van nagenoeg alle Nederlandse
gewesten. Daarnaast regeerde hij over het
Spaanse Rijk en was hij Rooms-Duitse keizer.
Na zijn aftreden werd zijn rijk verdeeld tussen
zijn zoon Filips II, die het Spaanse Rijk kreeg
met inbegrip van de Nederlanden en diens
broer Ferdinand, die de Oostenrijkse landen
kreeg. De eenheid in het rijk was echter verte
zoeken, vooral toen de Reformatie in met name
de Noordelijke Nederlanden vanaf 1566 stevig
wortel schoot. Als 'startschot' van de opstand
wordt echter de Slag bij Heiligerlee (in Groningen)
in 1568 aangemerkt, de eerste succesvolle
confrontatie tussen de Staatsen onder Leiding van
Willem van Oranje en het Spaanse gezag. In 1579
werd de Unie van Utrecht gesloten, waarbij de
NoordeLijk Nederlanden zich verenigden en
verklaarden zich los te willen maken van de
Spanjaarden. Ook Brugge (met Westelijk-Zeeuws-
VLaanderen) sLoot zich datzelfde jaar nog hierbij
aan. Twee jaar later was met het 'Plakkaat van
Verlatinghe' de officiële onafhankelijkheids
verklaring een feit en ging de binnenlandse
opstand over in een echte oorlog. Zeeuws-
Vlaanderen kwam als grensregio tussen Zeeland
en Vlaanderen in de frontlinie te liggen.
Alexander Farnese, de latere hertog van Parma,
werd door de Spaanse koning naar de
Nederlanden gezonden om de opstand neer te
slaan. In 1583 trok hij Noord-Vlaanderen binnen.
Als reactie hierop namen Staatsgezinde troepen
gauw de stadjes (Ter)Neuzen en Biervliet in, en
niet veel later ook Axel (1586). Hiermee verwierven
ze een belangrijk bruggenhoofd in vijandelijk
gebied. Niet voor niets schonk Willem van Oranje
direct in 1584 stadsrechten aan Terneuzen. De
steden Hulst en Sas van Gent werden echter door
Farnese ingenomen. Om de Staatse 'dreiging'
vanuit Terneuzen het hoofd te bieden, stichtte
Farnese in 1583 aan de zuidkant van de Braakman
de schans Sint-Philip (het latere Philippine). AL snel
nr, 12021
ZEEUWS ERFGOED
13
