J' f
De film 'De Slag om de Schelde' begint met een
overweldigende scène. Het is september 1944. Een armada
van vliegtuigen is onderweg van Engeland naar de omgeving
van Arnhem. Market Garden is begonnen. Een zweeftoestel
komt in de problemen en moet een noodlanding maken.
Het begin van een bijzonder avontuur voor de glider pilot.
Market Garden
Bernard Black
De dijk bij Zierikzee
Afbeelding
Op 17 en 18 september
1944 vertrekt een enorme
armada op weg naar
Arnhem. De Operatie
Market Garden is
begonnen vanaf meer
dan twintig vliegvelden
in Engeland. Stirling
bommenwerpers zijn
aan de zjkanten
opgesteld en fungeren
als slepers voor de
Airspeed Horsas die
in het midden staan te
wachten Alamy Stock
Photo.
Afbeelding hieronder
Bernard Black in het
uniform van het Glider
Pilot Regiment Trevor
en Teresa Schuttleworth.
De gLider pilot Landt in werkeLijkheid niet in
Zuid-BeveLand maar op Schouwen-DuiveLand.
Tijdens de voorbereiding van de tentoonsteLLing
Schouwen-DuiveLand Bevrijd! stuit ik op het
manuscript van een piLoot van een EngeLs zweef
toesteL, Bernard BLack. Op 18 september 1944
vertrekt Bernard met een bemanning van vijf van
het vLiegveLd KeeviL in EngeLand. Zij zijn onderdeel
van een enorme armada van meer dan 1500 vLieg
tuigen. Een groot aantaL zweefvliegtuigen wordt
getrokken door bommenwerpers. De heLe vLoot
vordert Langzaam en vLiegt met een Langdurige
bromtoon paL over Schouwen-DuiveLand. In de
enorme zwerm vLiegtuigen komt Bernard in de
turbuLentie van een iets sneLLer vLiegende
bommenwerper en moet LoskoppeLen. In pLaats
van bij Arnhem Landt hij op een droogLiggende
akker bij Nieuwerkerk. Samen met zijn copiLoot
Phil Hudson en de NederLandse commando in
EngeLse dienst Herman de Leeuw zit hij vier
maanden ondergedoken op het eiLand.
Na de oorLog Legt Bernard zijn ervaringen vast
in een manuscript. VeLe jaren Later geven zijn
nabestaanden het manuscript aan het archief
van het GLider Pilot Regiment, the Pegasus
Archive. Medewerkers pubLiceren het manuscript
vervoLgens op de geLijknamige website. Intusssen
is het manuscript van Bernard BLack bij insiders op
Schouwen-DuiveLand bekend en is er een aantal
keren uit geciteerd in geschiedkundige anaLyses
over de gebeurtenissen in het Laatste oorLogsjaar
van Schouwen-DuiveLand.
VooraL de beschrijving van Bernard BLack van de
gebeurtenissen in december 1944 op de zeedijk
bij Zierikzee zijn adembenemend. Zeventien
personen zuLLen door de geaLLieerden vanaf
het net bevrijde CoLijnspLaat worden opgehaaLd.
Bernard beschrijft beeLdend hoe ze door het
verzet bij nacht en ontij vanuit onderduikLocaties
worden verzameLd en op het juiste tijdstip naar
de dijk worden gebracht. De ophaaLactie misLukt
jammerLijk. Onder de zeventien bevinden zich
de zogenaamde 'Tien van Renesse', tien
verzetsstrijders die worden gevangengenomen,
mishandeLd en opgehangen door de Duitsers.
Bernard, Phil en Herman weten te ontsnappen.
Wat ging er mis? Wat werd de 'Tien van Renesse'
noodLottig? Die vraag heeft Bernard zijn Leven Lang
20
ZEEUWS ERFGOED
nr. 2 2021
