Laatste oorlogsjaar Verhalen leven Tot slot Afbeelding Deel van het kaart materiaal met gegevens over onderduiklocaties en vluchtwegen Kadaster, bewerkt door Luitzen Bijlsma. Schouwen Koorts ISBN/EAN 978-90-71937-99-6 beziggehouden. Elk jaar september beleeft hij de gebeurtenissen opnieuw, hij noemt het de Schouwen fever. Er zijn niet zo veel ooggetuigen verslagen van het laatste oorlogsjaar van Schouwen-Duiveland en van hetgeen er is gebeurd op de dijk bij Zierikzee. De afschuwelijke moord op de 'Tien van Renesse' is in ieder geval voor velen nog steeds een open wond. Alleen daarom al verdient het manuscript van Bernard Black een eigen plaats in de geschiedenisboeken. Op deze manier kunnen nieuwe generaties landelijk, regionaal of lokaal kennis nemen van het bijzondere avontuur van een Engelse piloot van een zweefvliegtuig in de Tweede Wereldoorlog. Het manuscript van Bernard Black bevat veel meer facetten. Het geeft een beeldende indruk van de moed van jonge mannen die met weinig training achter de stuurknuppel van een groot zweeftoestel gaan zitten, op weg naar een onzekere bestemming. Het geeft eveneens een inkijk in de leefomstandigheden in het desolate en verdronken Schouwen-Duiveland. Het manuscript leest als een thriller. Het verhaal is feitelijk en erg nauwkeurig in de beschrijving van mensen en omstandigheden. De hoofdpersonen in zijn manuscript zijn beeldend beschreven en traceerbaar, daarbij komt hier en daar de typische onderkoelde Engelse humor naar voren. De locaties waar Bernard Black ondergedoken heeft gezeten zijn nog allemaal herkenbaar. Nu, meer dan 76 jaar later, zijn de hoofdpersonen overleden. Hun belevenissen leven echter voort bij kinderen en kleinkinderen. Hun verhalen en beeld materiaal bevestigen de details. Zo heb ik onder andere gesproken met de dochter van Jan Romeyn, de boer van de Grote Hofstede bij Ouwerkerk. Jan en zijn moeder spelen een belangrijke rol in de bescherming van de onder duikers. Zo heb ik ook gesproken met de zonen en dochter van Jan en Joost Ringelberg, onverschrokken schaapsherders en verzets mensen die de ondergedoken bemanningsleden de weg wezen. Vanzelfsprekend heb ik contact gezocht met de families Black en Hudson. Allereerst heb ik aan de familie van Bernard Black toestemming gevraagd het manuscript te mogen vertalen en uit te geven. Die toestemming heb ik gekregen. Dat al zijn werk om het manuscript te schrijven nu opnieuw rendeert en toegankelijk wordt gemaakt voor educatieve doeleinden spreekt tot hun verbeelding. Zoals Bernard het in zijn manuscript aangeeft: "Het sluimerende verlangen anderen te informeren over hoe het werkelijk is geweest". Alle nabestaanden hebben foto's en andere materialen beschikbaar gesteld om het boek te illustreren. Het boek Schouwen Koorts is voor 15,- verkrijgbaar in de boekwinkel en in een aantal musea. Het Bevrijdingsmuseum Zeeland gaat naast de Slag om de Schelde aandacht schenken aan het verhaal van Schouwen-Duiveland, dat als laatste gebied in Zeeland op 7 en 8 mei 1945 werd bevrijd. De 'Tien van Renesse' zullen een centrale plaats innemen, evenals het verhaal van de glider pilot Bernard Black. Luitzen Bijlsma curator Schouwen-Duiveland Bevrijd! I; t11s.11 1 Lx k iWhvt" p-iSVYl PLWVmVI 7 ki itanwl .11 r j p."v-: iWriVi am ?>f :q tv ivr-a nr. 2 2021 ZEEUWS ERFGOED -V 21

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Erfgoed | 2021 | | pagina 21