UITGELICHT
Vlasteelt
De bewerking
Het roten
'Rooterij Dreischor', gebouwd in 1920, waar het vlasroten in vier betonnen bakken, inhoud 30 m3, met warm
water gebeurde bron: Stad Lande, 2021,1
van de Westdijkstraat (z/o) in de vijftiger
jaren (3)'; Jans Boone-de Hamer,
'Herinneringen aan angstige en spannende
dagen'; Hans BosteLaar, 'ArcheoLogierubriek';
L.C. SchouLs, '1953, een rampjaar van een
andere orde'.
Vereniging vrienden van het muZEEum
en het Archief van Vlissingen
Den Spiegel, 2021, 2
Aafke Verdonk Rodenhuis, 'Van werfterrein
tot woonwijk'; Adri Meerman, 'ScheLde-
kwartier'; Aafke Verdonk Rodenhuis,
'ScheLdeterrein'; Ad Tramper, 'Archiefnieuws
en boekbespreking van Kees de Baar,
De KoninkLijke Postvaart VLissingen-
EngeLand (VLissingen 2020)'; PoL Verbeeck,
'Met andere ogen naar een nieuw
muZEEum',
Polderhuis Westkapelle
Polderhuisblad, Wasschappels Magazine,
januari 2021
Piet Minderhoud en Jan KaLand, 'Langs
het tuinpad van mijn vader (6)'; Jakko
Westerbeke, 'De Tank door je jaren heen (2)';
NeLLeke Wouters, 'Dromen en oogsten',
Vereniging Vrienden van
het Historisch Museum De Bevelanden
De Spuije, voorjaar 2021
JacqueLine Baajens, 'Het Goesche Wonder-
meisje'; ALbert L. Kort, 'Uit het Leven van een
diender in Goes'; Hester van Rees, 'Jantje de
Prentenknipper'; Boudewijn Huenges Wajer
en Theo Wajer, 'De Zeeuwse schipper Pieter
de Waejer de La Rue nader beschouwd'; Jan
de Jonge, 'Ziekenzorg en wjkverpLeging in
KapeLLe en BiezeLinge, 1898-1965'; Mandrie
Harinck, 'HoutzaagmoLen De Eendracht,
Oudheidkundige Kring
'De Vier Ambachten'
Bulletin, 2021, 1
Jan van Loo, 'Feest in de parochie'; Peter
ZwaaL, 'Graauw op retraite in Seppe (1918)';
Frans de Rycke, 'Pieter de Rjcke en Barbara
Maes van AbsdaLe naar Lokeren'; Marc Buise,
'Het graf van de famiLie VogeLvanger
gerestaureerd',
Heemkundige Kring
West-Zeeuws-Vlaanderen
Tijd\Schrift, 2021, 1
Rogier Rjpkema, 'Een bijzonder MetaLen
Kruis'; DanièL De Baets, 'Henriette de Groede';
André Bauwens, 'De kwestie Majken
Goethert of het ontbreken van de menseLjke
maat bij kerkenraden van Oostburg en
IJzendijke in 1637'; Arco WiLLeboordse,
'Cadzandse goudmakreeL op Oostburgse
Likeur. De novemberorkaan van 1836 en een
stranding'; André R. Bauwens, 'Een foto uit
vervLogen dagen'; Marja A.C. de Groote,
'De geest waait waarheen hij wiL'.
Heemkundige Vereniging Terneuzen
Nieuwsbrief, 2021, 1
P.C. Geensen, 'De memoires van Pieter
CorneLis Geensen deeL 2'; José van Houdt,
'Het verhaaL van de brug over het binnen-
sLuishoofd van de OostkoLk'; José van Houdt,
'Nieuwbouw op het oude kruitmagazijn van
Bastion VI',
In Stad Lande schrijft Jan de Jonge
over 'De vlasserij te Dreischor'. In de
tweede helft van de negentiende
eeuw was Dreischor het middelpunt
van de vlasbewerking, op het
hoogtepunt waren er maar liefst
tachtig vlassers actief op Schouwen-
Duiveland. Nu is er van de vlassers en
de bloeiende vlasserij weinig over.
De kLeine boeren vormden vroeger een
aparte stand tussen die van de grote
boeren en die van de Landarbeiders.
Ze hadden maar enkeLe gemeten grond
waarop ze bewerkeLijke gewassen aLs
uien en bruine bonen verbouwden.
In 1868 kregen ze - door de huLp van
koopman en schipper Hendrik Pietersz.
Barendregt - de mogeLijkheid om
krediet te verkrijgen, waardoor ze
vLasschuren konden bouwen en vLas
kopen bij de omringende Landbouwers.
VLaszaad was vaak afkomstig uit
RusLand. Midden maart begon men
bLauw- of witbLoeiend vLas te zaaien.
Het eerste bracht meer op maar was
gevoeLig voor ziekten, het witbLoeiende
bracht weL minder op maar had een
stevigere stengeL zodat het niet zo sneL
neersLoeg. De vLassers sLoten pacht
overeenkomsten met de boeren, en
op Sint-Jan (24 juni) werd het 'Sint-Jans-
beraad' gehouden en kon de overeen
gekomen pachtsom bij tegenvaLLende
oogst nog herzien worden.
In de tweede heLft van juLi werd het vLas
gepLukt. Vijf of zes handen vLas werden
tot een bosje gebonden en op de akker
tegen eLkaar gezet om te drogen,
waarna het in de vLasschuren werd
opgesLagen. Men kon voor het opsLaan
ook terecht op een zogenaamd stapeL
hof, waar men het vLas tot een kLamp
opstapeLde. In Dreischor was zo'n
stapeLhof aan het einde van de huidige
Goemanstraat.
In de zomer werd aL begonnen met
het repeLen, waarbij de zaadboLLen van
de stengeL werden geritst met behuLp
van een grove kam. Het beste zaad
werd gesorteerd voor zaaigoed. De
LijnoLie uit het zaad vond verschiLLende
toepassingen.
De voLgende bewerking was het roten,
nodig voor de vezeLontsLuiting. Door
water of dauw Loste de aanwezige
kLeefstof (pectine) op en kwamen de
vezeLs Los van de bast. Men kon
dauwroten op veLdstoppeLs of sLoot-
roten. Dat Laatste ging sneLLer, maar
er was weL een vergunning nodig van
het poLderbestuur om vLas te roten 'in
's poLders watergangen/waterLeidingen'.
CorneLis van BLoois, een vooruit
strevende Landbouwer en zakenman
voerde het 'zinken' in. Het vLas werd dan
in afgedamde sLoten bedekt met een
Laag modder, die met een Laai (een
schep met een breed bLad en Lange
nr. 2 2021
ZEEUWS ERFGOED
29
