"Een slagersblok met
kapmes op de dijk bij
het 'Sluusje' van Hoek"
Plekken om bang van te worden
Afbeelding
Een landschap kan
vol betekenisvolle
elementen zitten
foto Ben Seelt,
beeldbankzeeland.nl.
van Oost-Zeeuws-VLaanderen. VoLgens De Mans
zegsman hechtte men daar een bijzondere
betekenis aan dwaaLLichten; men geloofde dat
ongedoopte gestorvenen als dwaaLLicht
verschenen.
Plekken waar het gras anders groeide, zag men
voor heksenkringen aan. Wie vanuit Vrouwen
polder het pad naar Fort Den Haak volgde en
halverwege rechtsaf sloeg, de duinen op, kwam
bij zo'n heksenwei, waarin twee cirkels waren met
groener en Langer gras. Daar dansten 's nachts, zo
zei men, de heksen, hand in hand, precies op
de groene kringen. Ook bij Renesse werden in
weiLanden heksenkringen gevonden, maar daar
dansten de heksen juist op het platgetreden gras
om de cirkeLs heen.
De verhaLen over heksenkringen doen denken
aan de graancirkeLs, die in ZeeLand voor het eerst
in 1994 verschenen, bij onder meer Zierikzee,
Serooskerke en Bruinisse. Voor het fenomeen
werden uiteenlopende verklaringen aangedragen;
veel gehoord was dat buitenaardse wezens of
aardstraLen ze hadden veroorzaakt.
TaLLoze sagen spelen zich af op een concrete plek,
aantoonbaar in het Landschap, Daar hechtte zich
een verhaal aan, de plek werd als het ware met
betekenis geLaden. Zo werd van het 'SLuusje' bij
Hoek verteLd dat er 's avonds op de dijk een groot
sLagersbLok stond met een kapmes er haLf inge
sLagen. Liever nam men een omweg van een haLf
uur dan in het donker Langs het SLuusje te gaan.
Dijken werden vaker genoemd aLs pLaatsen waar
vreemde dingen gebeurden. Op de oude zeedijk
bij PhiLippine werd een merkwaardig wezen
gespot, een soort kLeine buffeL met een buLt en
horens. Op de zeedijk in de gemeente Ossenisse
wandeLde 's nachts met grote regeLmaat een witte
dame, die in het voLksgeLoof aLgemeen werd aan
gezien voor een dode die tot Leven was gekomen.
Ook kerkhoven stonden in een kwade reuk. ZeLfs
aL werden ze overdag druk beLopen, omdat er
paden overheen Liepen of kinderen er speeLden,
's avonds veranderden ze in pLaatsen die men
Liever meed, uit angst dat de doden aLs geest
verschijningen uit hun graven zouden komen.
Ook ruïnes, restanten van oude vestingwerken en
kasteLen waren een rijke voedingsbodem voor
verhaLen en bijgeLoof. Aan het kasteeL van
Haamstede verbond zich bijvoorbeeLd een sage
over een spookpaard. En rond overbLijfseLen van
keLdergeweLven sponnen zich verhaLen rond
onderaardse gangen.
ZEEUWS ERFGOED
nr. 3 2021
