Verklikkerpaal op de wal
Afbeelding
De wollen van
Retranchement, deels
'strak', moor grotendeels
nog tamelijk natuurlijk.
zicht op Het Zwin dat echter ter hoogte van
Retranchement grotendeeLs is ingepoLderd.
Op de waL staat aan de zuidwesteLijke zijde een
grenspaaL (nummer 364), waardoor het Lijkt aLsof
een deeL van het dorp zich op BeLgisch grond
gebied bevindt. Dit bLijkt er echter een te
zijn van drie op een rij, de zogenaamde 'DrieLing
van Retranchement'. In Grensverhalen 1 werd aL
geschreven over het tot stand komen van het
NederLands-BeLgische grensverdrag in 1842 en
de uiteindeLijke pLaatsing van grenspaLen in 1843.
In 1869 hebben NederLand en BeLgië echter een
aanvuLLende overeenkomst gesLoten omtrent de
grensafscheiding van Het Zwin. Door de steeds
toenemende verzanding was het midden van
de waterweg, de oorspronkeLijke grens, niet goed
meer zichtbaar. Hierdoor werden er dat jaar een
aantaL grenspaLen verpLaatst en werden vier
nieuwe grenspaLen toegevoegd met de
nummers 366, 367, 368 en 369.
FeiteLijk staan er nog meer dan 369 paLen, want
zoaLs reeds vermeLd staan er in Retranchement
maar Liefst drie op één pLek. Hier Liep de grens
nameLijk dwars door Het Zwin en daar kon men
aanvankeLijk geen paaL pLaatsen. Daarom werden
aan weerszijden van de oever twee paLen ter
indicatie gepLaatst, de zogenaamde 'verkLikker-
paLen'. Dit zijn paaL 364A aan de BeLgische zijde
en 364B aan de NederLandse zijde. Beide paLen
werden op een exacte afstand van 135,5 eL (een
oude Lengtemaat) van de daadwerkeLijke grens
gepLaatst. Maar naar aanLeiding van het aan
vuLLende verdrag van 1869 kon men beginnen
Afbeelding
Twee van de drie grens
palen van de Drieling.
Zoals goed is te zien, is
Het Zwin ter hoogte van
Retranchement volledig
ingepolderd.
Het dorp Ligt nog aLtijd binnen de oude waLLen en
veeL Lijkt er sinds de stichting niet veranderd.
ALLeen de twee Landpoorten zijn in de Loop van de
tijd verdwenen. Het centraLe pLein heet de Markt,
met aLs bLikvangers de kiosk uit de wederopbouw-
tijd en het oude, uit 1884 daterende, schooL-
gebouwtje in neorenaissancestijL. De waLLen van
het dorp contrasteren sterk met die van HuLst,
die strakke contouren hebben en waar er geen
grassprietje scheef Lijkt te groeien. De meer
LandschappeLijke aanLeg en setting van de waLLen
van Retranchement maakt dat ze ook enigszins
meer 'verborgen' zijn. Om de waLLen voLLedig te
beLopen heeft de bezoeker 4,5 kiLometer af te
Leggen Langs beboste stukken, fraaie uitzichten
over de gracht, het dorp en uiteraard ook met
22
ZEEUWS ERFGOED
nr. 4 2021
