1 »f'
Eerdere pogingen
ZEEUWS ERFGOED
nr. 1 2022
9
Een van de dingen die Pattist ondernam was het
schrijven van het Zeeuws-Vlaamse volkslied met
als veelzeggend refrein: “Van d'Ee tot Hontenisse,
van Hulst tot aan Cadzand; dat was hun eigen
landje, maar deel van Nederland!". Daarnaast
organiseerde het Comité Oranjefeesten, werden
notabelen gemobiliseerd en werd de regionale
folklore gestimuleerd. Niet geheel toevallig werd
de regio in die jaren opvallend vaak bezocht door
de koninklijke familie. Anderzijds werden er ook
demonstraties in Den Haag georganiseerd, waarbij
de Zeeuws-Vlaamse en Limburgse volksliederen
ten gehore werden gebracht. Na afloop van een
demonstratie in mei 1919 verklaarde koningin
Wilhelmina op Huis ten Bosch dat beide volks
liederen ‘overal werden gezongen, ook door de
soldaten wanneer die op mars zijn’. De annexatie-
eisen hebben onbedoeld een Zeeuws bewustzijn
gestimuleerd, want na Zeeuws-Vlaanderen kreeg
ook Zeeland als provincie in 1919 een eigen
volkslied.
vaderland te bevorderen en tegelijkertijd breed
verzet tegen de Belgische annexatieplannen te
organiseren.
Een anti-annexatie-betoging in Terneuzen fotograaf onbekend, ZB, Beeldbank
Zeeland, recordnr. 91823.
De Arsenaalkazerne in het centrum van Terneuzen is gebouwd om mogelijk
toekomstige Belgische dreiging het hoofd te bieden foto David Koren.
Nog geen eeuw tevoren hadden de Belgische
opstandelingen ook al getracht Zeeuws-Vlaanderen
bij het nieuwgevormde België te voegen. Na het
uitroepen van de Belgische onafhankelijkheid op
4 oktober 1830 (zie Grensverhalen 1), trokken
Belgische opstandelingen op 17 oktober Zeeuws-
Vlaanderen binnen om deze regio bij de nieuwe
staat te voegen. Het gebied lag namelijk uiterst
strategisch, met name door de toegang tot de
havens van zowel Antwerpen als Gent. De Belgen
kwamen te paard en trokken van dorp naar dorp.
Ze vertrokken pas als de nieuwe vlag er hing en
het stads- of dorpsbestuur zijn aanhankelijkheid
had betuigd aan de nieuwe staat. Het wierp voor
de inwoners de vraag op aan wie men loyaal
moest zijn: België of Nederland. Bij de protestantse
elite, de bestuurders en het leeuwendeel van de
bevolking in West-Zeeuws-Vlaanderen wenste
men graag bij Nederland te blijven. In de directe
grensstreek en het oostelijke (katholieke) deel
bestond er daarentegen veel sympathie voor de
Belgische zaak. Dat de commissaris van de koning
Ewout van Vredenburch er bij de koning op
Op dit kaartje zijn de Belgische claims na de Eerste Wereldoorlog te zien. Naast
Limburg en Zeeuws-Vlaanderen werden ook de Duitse Oostkantons en zelfs het
volledige Luxemburg opgeëist bron: Stichting Studiecentrum Eerste Wereldoorlog.
De Kapitale Dam bij Biervliet is - naast de slag bij Oostburg - het enige bekende
slagveld van de Belgische Opstand op hedendaags Nederlands grondgebied
foto David Koren.
jrajrai,
Lvl' li Hfnir
