ZINTUIGEN OP DE WYSBEGEËRTE. 421 eeuw, vinding en vernuft flelfels ge bouwd hebben, die het verfland be drogen hebbenen te gevaarlyker zyn geworden, naar maate zy, in de laatfte eeuw, op het getuigenis der Zintuig- lyke en Proefondervindelyke waarnee mingen gebouwd fcheenen. Die de Natuurlyke verfchynfels op- fpoort, verkeert omtrent de plaatfin- gen en bewegingen der lighaamenhy befchouwt de krachten, en derzelver werking en drukking; hy gebruikt het woord zwaartekracht, om dezelve te bepaalenhy neemt zyn vindingryk vernuft te hulp, en bedient zich van den hefboom, den as, de katrol, de wig en de fchroef; hy ziet, wanneer de werking gelyk aan den weerftand is, dat als dan de rust behouden wordtdan wel dra waarfchuwen hem zyne zintuigen, dat het gedrukt lig- haam de rigting van het aanraakend lighaam aanneemt, wanneer het door geenen tegenftand verhinderd wordt. Dus ziet hy de beweging, hy bepaalt de zelve, hy onderwerpt se, op het voet- fpoor van den grooten newton, aan wetten; hy befchouwt den weerftand, Dd 3 die

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1786 | | pagina 443