0
I32
ver verband en zamenhang beschouwendat wij
de bronnen en oorzaken der gebeurtenissen en
de beweegredenen der daden nagaan en lessen
van wijsheid en menschenkennis uit bet ge
beurde opzamelen (r).
Zoo beoefend komt deze Wetenschap buiten
twijfel ook genoeg overeen met het geen wij
van den toekomstigen gelukstaat der gezaligden
wetenom ons van de kundighedenwelke wij
bier aanleerden, terwijl wij aan dezelve onzen
tijd en vlijt besteedden, en van derzelver voort
durende beoefening de heilzaamste gevolgen in
de eeuwigheid te beloven.
Hij toch, die de geschiedenis op de gezegde
wijze beoefent, houdt zich bezig, als met het
voornaamste voorwerp van zijne beschouwing,
met den mensch, door alle de tijdperken van
zijn bestaan op deze aarde, het geen op zijne
vorming en op zijn lot heeft ingevloeid', zijne
goede en kwade daden, zijne gunstige en on
gunstige lotgevallen, in één woord, de geschie
denis is voor hem eene geschiedenis der mensch-
heid. En welk een voorwerp kan er, ook in
de eeuwigheiden bij het genot van hooger ge
luk, dan ons deze aarde oplevert, voor den
mensch gewigtiger en van meerder belang zijn
dan
rYidt Borg er r Disp, tie hisloria pragmalica
