180
1722. 3 Junij.
Maer aengesien wy self vaststellen en uyt qnse
ondervinding besluyten, dat Capitain Willem Corne-
lissen Schoutende routedie wy gehouden hebben
volgens de letter van desselfs Journaelnooit be-
zeyld heeftsoo schynt daeruyt te resulteeren dese
wettige en wel gefundeerde vraag, namentïyk: waer-
om wy dan, (soodra dat oordeel als waerachtig by
ons plaets gevonden had) onse stevens naer het Noord
Oosten of Oostelyker niet gewend hebben, om dus
in den vaarweg van gemelden Capitain Schouten te
komensynde gelegen op de Zuyder breete van 13
graden 5 minuten, volgens de Zeekaart van Johannes
van Keulenen sich daer bevindendealsdan de
Kruystogtnaer desselfs inhoudte expediëren en
uyt te voeren? welke vraag: (doch die niet als van
een onkundige kan geobjicieérd worden) seer ligt te
formeerenmaer nog ligter te refuteeren isomdat
deselve onder de verdichtselen van kranke hersenen
sich sorteert: want van die plaats, daer wy ons te
dier tyd bevonden, naer het Noord-Oosten te stevenen,
soude apparent heel faciei te ^oen syn geweest, in
dien de wind bezuyden (die aldaer de frequentste is)
en niet benoorden het Oost doorwaaydedoch op de
Zuyder breete van 13 graden 5 minuten gekomen syn
de soo moet menom in het effen water van Capi
tain Schouten te geraekeneene verheyd van 140
mylen ten minsten regt Oost aen stevenen't welk
onmogelyk is om by de winddan over de eene
dan over de andere boeg op te seylenen bysonder
niet voor onswegens do slechte staet daer onse
manschap sich in bevindt; want men moet indagtig
we-
1722. 3 Junij. 181
wcsendat die passaat-wind synen loop houdt tussohen
het Zuyd-Oosten (van waer desselfs benaming deri-
veert) en het Noord-Oosten maer om de maat tot
overloopens toe op te vullen soo sal men de onmoge-
lykheyd met eene vooronderstelling mogelyk maken
en poseren, dat wy ons bevinden op 13 graden 5 mi
nuten Zuyder breetealwaer het Konden Eyland
door de Zeekaart verkooper en uytgever Joannes van
Keulen geplaetst ishet Eyland Zonder Grond op
12 graden 56 minuten: het Water Eyland op 13 gra
den 25 minutenen het Vliegen Eyland op 14 gra
den. Dese vooronderstelling gecompareerd en verge
leken wordende met onse route die wy bezeyld heb
ben sal men onderscheydentlyk sien de hoegrootheyd
van het verschil van beide die bevaren breetens
Westwaerts heennamentïykdat wy ons bevonden
hebbeu op de polus hoogte van 15 graden 18 minuten,
10 minuten, 8 minuten en 6 minuten: ook op 14
graden 41 minuten36 minuten en 33 minuten.
Wanneer nu het Noordelykste van de gepresupponeer-
de route van Capitain Schouten genomen wordtsyn-
d*ë 12 graden 56 minuten en het Zuydelykste van de
onsewesende 15 graden 13 minuten, soo vindt men
een verschil van 2 graden 17 minutenhet welk tot my
len gereduceerd wordendeuytmaekt eene verheyd van
34 mylen het middelbare verschil van de opgemelde
routes is dese te wetendie van Capitain Schouten
sal bevonden worden tu syn volgens het hier boven
gecarteerde door gedachten van Keulen13 graden 25
minuten en van de onse 15 graden 6 minuten wel
kers differentie is 1 graad 41 minuten of 25 mylen.
Eyn-
