C 8
en 111 gr. West van ParijsB e e c h e y op 27 gr 6 m.
28 s. Zuiderbreedte en 111 gr. 32 m. 42 s. lengte West
van Parijs
Als men de door Cook en Beechey bepaalde
lengten herleidt tot- eh Oost van de Piek van Tenerife
dan vindt men voor de eerste 266 gr. 52 m. 15 s.en
voor de laatste 267 gr. 26 m. 17 s., dus met een verschil
van 34 minutenhetwelkbehalve door mogelijke kleine
feilen, in waarneming en berekeninggedeeltelijk daar uit
ontstaat, dat de Noordwestelijke punt van het Eiland, wel
ker lengte eigenlijk door Beechey bepaald is Ooste
lijker ligtdan de baai waar Cook zich bevond. Men
zie de afbeelding van het Eiland in het V. Deel van
Cooks reizen.
Dat nu Roggeveen met zijne Schepen ook nabij
de Noordwestelijke punt van het Eiland geankerd lag
blijkt daar uit, dat op den 11 April 1722, met een Noord
Noord-Westen en Noord-Westen wind twee der Schepen
van hunne ankers wierden geslagen en groot gevaar liepen
van op lager wal te stranden. Hier bepaalde hij de breed
te op 27 gr. 4 m., dus slechts 2 m. 28 s. kleiner dan de
boven opgegevene van Beechey. De gegiste lengte
geeft hij 265 gr. 42 m.dus maar 1 gr. 44 m. te Westelijk.
In de daad eene naauwkeurigheid waar over men zich ver
wonderen moet, in aanmerking nemende met welke werk
tuigen men zich te dier tijdzoo veel het bepalen der
breedte betreftbehielpte weteneen Graadstok of een
Graadboogwaar van men de beschrijving in oudere leer-
boe-
Aid, pag. 358.
C 9
boeken vinden kan en welkezelfs in de geoefendste han
den geene zoo groote naauwkeurigheid konden gevenals
men thans heeftdoor de sedert uitgevondene en tot eenen
zoo hoogen trap van volkomenheid gebragte Spiegel-Octan-
ten en Sextanten.
Ten aanzien van het regtstreeks bepalen der lengte
op zee ('t geen destijds nog een op te lossen vraagstuk
was) had men geene hulpmiddelen als thansgeene kostbare
Chronometersgeene Zeemans Almanakken om door de
schijnbare afstanden der Maan van de Zon en van sommi
ge Sterren het voorstel op te lossengelijk nu met eene
bewonderenswaardige juistheid kan geschieden. Ook geeft
het Dagregister des Commandeurs slechts de gegiste leng
ten waar door men zal moeten verstaan diewelke men
bekwam door de berekening der koppel-koersen en verhe
den welker meer of mindere naauwkeurigheid wederom af
hing zoo van de mindere of meerdere Oostelijke of Wes
telijke afleiding door de stroomen, als van het gedurig
verschuiven der Kompas-naaldennaar mate der waarne
ming van de plaatselijke miswijzingen. Men behielp zich
ook welzonder rekenenmet eenvoudige afpassing op
de kaarten. Kwam men aan een of ander punt op het vas
te Landof aan een Eilandwelks ligging op eene kaart
gevonden werdzoo moest men het bestek verbeteren ei op
nieuw van een zoodanig punt uitgaaneene fout dus van
slechts 1 gr, 44 m. in de lengte is hier wel als zeer onbe
duidend en zelfs een misslag van drie en vier graden als
zeer verschoonlijk aan te merken.
Men ziet hieruit welk eenen grief het ellendige Reisver
haal
