277
zin verraden, zoodat die monumenten voordeken
nis en bepaling van de godsdienstige begrippen der
Germanen eene nog niet geschatte waarde bezitten.
Die Godsdienstleer zelve onderscheidt zich van
andere bekenden door eenvoud van begrippen en
reinheid van voorstelling. Zij iseenkuisch, kracht
vol en nadenkendhoezeer dan ook nog meer on
beschaafd volk volkomen waardig, en geheel in over
eenstemming met hetgeen de ernstige Romein zijnen
diep bedorven landgenooten ter beschaming en lee
ring over de zeden der Germanen heeft medegedeeld.
Die godsdienstleer werd verkondigd door eene,
voor dien lijd geleerde en beschaafde Priesterschap.
zij werd oorspronkelijk uitgedrukt door zinne
beelden en handelingen, ontleend aan de natuur
en vol beduidenisdoch naderhanddoor onkunde
en bijgeloof verbasterd, en door den ijver der eerste
Evangelieverkondigers onkenbaar gemaakt. Zij oe
fende intusschen, zoo lang zij stand hield eenen
grooten nog herkenbaren invloed uit op handel,
nijverheid en reglsbedeelingen dus op het gan-
sche maatschappelijke leven. En zij is derhalve
waardig, dat bezadigde oudheidkenners haar tot een
voorwerp van nader en ernstig onderzoek maken.
Steller dezer Verhandeling moge trouwens al de
overtuiging hebbendal el- door hem eenig nieuw
licht over het onderwerp is verspreid en ecu geheel
nieuw standpunt ter beschouwing en beoordeeling
aangewezen, hij is verre van de dwaze inbeel
ding te koesterendat de zaak door hem is afge
daan geworden.
