28
onzen SamuëlBurgemeester van Middelburg was. Deze,
dat ik dit hier in 't voorbijgaan opmerke, was een groot
voorstander van kunst en wetenschap, en is genoegzaam be
kend uit Gargorls Walchersche Arcadiain welk leerrijk,
schoon thans verouderd, werkje, hij onder den naam van
Heermanen als bewoner der buitenplaats de Griffioen (aan
den Seiscingel dezer Stad) op bijna elke bladzijde in een
belangwekkend daglicht voorkomt (1).
De bij d'Israëli zoo loffelijk vermelde reiziger is dus geen
andere dan onze Samuël van de Putte. Dat hij tot Man
darijn zoude verheven zijn, blijkt ons niet; schoon het zeer
mogelijk, ja zelfs waarschijnlijk is: wel, dat hij de kleeding
daarvan aannamdat men hem om zijne kennis der Chine-
sche taal daarvoor hield, en dat hij onder dien dekmantel
doorgedrongen is tot oorden, waar misschien nooit een Europeer
voor hem den voet gezet had. Het is indedaad te bejam
meren, dat een vroegtijdige dood hem verhinderd heeft om orde
lijk mede te deelen, wat hij gezien en ondervonden had. Het
was hier toch geen louter dóórtrekken en ter loops opnemen
van eenen vooraf gebaanden Reisweg, maar een zes en twin
tigjarig doorkruisenin alle rigtingen, van landen, toen nog
door weinig beschaafde, hier en daar nog Nomadischestam
men bevolkt, en zoo weinig bekend, als Mongolië, Tartarijen
en het inwendige van China. Datbuiten deszelfs zeekusten
nog zoo weinig gekende Hemelsche Rijk alléén, doorreisde hij
14 jaren lang. Welke ontberingen en gevaren van allerlei aard
moet zoodanig Reiziger niet hebben doorgestaan en ontwor
steld zijn. Welk eene geestkracht moet het deel geweest zijn
van den man, die zoodanige kruistogten zes en twintig jaren
volhield! Waarlijk wij mogen niet twijfelenof, wanneer de
Voorzienigheid hem vergund had, weinige jaren in het Moe
derland uit te rusten, en zijne Reisverhalen in het licht te
gevenzijn naam zoude nu nog aan het hoofd staan der ge
lukkigste en stoutmoedigste Landreizigersdie sedert Marco
(Ij I 'rolijfchert. YJiss. kerkli. op 't woord Gary on.
