35 Zoo weet men van nagenoeg elke letter in welke evenredigheid zij in elke taal voorkomt. Daar van zijn lijsten voorhanden. 1) Men telt nu al de karakters op. Stelle de 8 is het talrijkste. Dan de 3. Is de brief nu hollandsch, dan zal de 8 e zijn, de 3 n. In die hypothese beproeft men de ontcijfering. Gelukt het niet, men neemt eene andere hypothese aan en zoo vervolgens. Het geluk kan willen dat reeds de eerste hypothese de ware is. Maar dit kan tegenvallen en dan heeft men een tijd lang vrucli- telooze moeite gedaan. Het is dus meer de omslagtigheid, dan de moeijelijkheid, die vermeerderd is. Dooh geheel anders wordt het, wanneer men slechts éénen trap verder gaat. Verbazend toch neemt de moeijelijkheid toe, wan neer de schrijver, de woorden niet van elkander afscheidende, er karakters onder mengt die volstrekt niets beduiden (zooge naamde non valeursen vooral, wanneer hij naar willekeur meer dan één cijfer voor ellcen letter, bijv. 4< verschillende voor elke der vocalen, 2 voor eiken consonant gebruikt en zich dan nog van verkortings teekens bedient. Dan heeft de ontcijfering indedaad de schijn van onmogelijkheid. En echter, M. II., hoo- ren wij wat onze geschiedschrijver Reydt van zijne tijdgenoo- ten Beaulieu en Marnix getuigt 2) Men heeft alle dese krygh gedurende, veel voordeels gehad uit de onderschepte brieven des vyands. En het is te verwon deren dat zy, hoe vreemd en subtyl ook de cyfleren waren, altoos zyn uytgeleyd en gelezen, en de vyant heeft der Staten cyfleren selden gevonden. Charles Beaulieu van Valenciennes is de eerste geweest, die eenige brieven door Mondragon in 't jaar 1573 uit M'ultlel- bnrch geschreven, uitleide. Daar mede te weeg-brengende dat die van Vlissingen van de lange belegering reeds moedeloos geworden, moedschepten en de Stad inkregen, gelyk in 't eerste boeck verteld is." Die plaats uit het Ie boek is zeer merkwaardig (bl. 19). 1) Zie vooral het artikel Caractere in de Encyclopedie van de Eélicc, Tom. VII, vooral pag. 458. 2) Blz. 434 der 2de uitg. Arnhem 1633.

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1857 | | pagina 35