83
werd de collecte den 3 Januarij 1644 gedaan naar oud
gebruik, dat is: de ouderlingen staande achter de diakenen
aen cle kerkdeure met saxkens en versoekende dat men gedencken
wil de bedruckte verarmde broeders protestanten in lerlandt
Neemt men nu in aanmerking dat de collecte de aanzienlijke
som heeft opgebragt van 2106-15-8, dan mag men veilig
aannemen, dat de mannen van de kerk eene krachtige me
dewerking aan de zaak geschonken hebbenen dat het voor
het burgerlijk gezag destijds allernoodzakelijkst was, om hun'
invloed te ontzien en te eerbiedigen. Aan de bepaling ove
rigens, dat de gelden in de wisselbank zouden worden gede
poneerd werd voldaan.
Een en ander was voorgevallen en had aanleiding gegeven
datop de hiervoren bedoelde wederlegging van Guliklmos
Apollonii, van het werk van N. Vedelius, hoogleeraar te
ïraneker, de episcopatu Constantini magni, of over de magt
der burgerlijke overheden in het kerkelijke, een uiterst vin
nig nameloos tegenschrift was verschenenonder den titel van
Grallae 2)waarin aan de wetenschappelijke critiek eene op
somming vooraf ging van al de kerkelijke en staatkundige
kuiperijen van Apollonii. L)eze nu had in een' brief aan
Joost van Laren, predikant te Vlissingen Grallopaeus de
lectus, sive epistola responsoria ad D. Jou. Larenum, Mediob.
1647 3) niet onduidelijk zijn vermoeden te kennen gegeven,
dat hij Pieter Lansbergen voor den schrijver daarvan hield.
Lansbergen had zich deze aantijging niet stilzwijgend laten
aanleunenvrienden en partijgangers mengden zich aan weers
zijde in het geschil; en een kruisvuur van vlugschriften,
1Notulen van den kerkeraad le Middelburg, dato 2 Januarij 16H.
2) De titel is: Grallae, sen vere puerilis cothurnus sapientiaequo se
jaclat apud imperitos Guillklmus Ai-ollonii minister ecclesiae Mitlelburgen-
sis Vereanusin centionibusquas edidil de jure majestatis circa sacra, contra
libeUum clarissimi Doctoris Nicoi.ai Verlui, de episcopalu Constantini magni.
4'ranckerae anno 1G16.
3) Dr la Rue, Geletterd Zeeland, bl. 244.
