201
jen maar omtrent de oorzaak van die verandering is men
iet niet eens. Sommigen noemen de grondziekte osteomalacie
anderen rachitis (Engelsche ziekte) en nog anderen denken
aan syphilis of aan „een onbekend proces." Het laatste zal
wel het veiligst wezentot dat goed waargenomen ziektege
vallen zullen ophelderen met welke kwaadsappigheid zij in ver-
jand staat.
De wetenschap noemt dus onze schedelverandering hyper
ostosis of craniosclerosis. Ik wil op het voetspoor van de
weinige, meestal reeds overleden schrijvers, die over zulke
crania iets hebben medegedeeldomdat er in ons land nog
weinig over geschreven isiets van hun arbeid in deze
bijdrage opnemen. Terwijl ik niet in vele vergelijkingen tre
den zal en dus kortheid in acht nemen, zal ik slechts een
weinig uitvoeriger zijn over eene mededeeling uit den jong-
sten tijd.
Ik vermeld intusschen al aanstondsdat Huschke te
Jena, in 1858 aan de wetenschap een uitvoerige mededeeling
geleverd heeft over de ziektedie ons bezig houdt. Ik zal
later den door hem beschreven schedel vermelden, en wil dien
schrijver volgen in hetgeen hij, veel uitgebreider intusschen,
>ver de literatuur mededeelde.
Ik ga met stilzwijgen voorbij de beschrijving van schier in
ille musea bevatte afzouderlijke, min of meer verdiktesom
tijds zeer merkwaardige beenderenzij zijn doorgaans slechts
tergroote of verdikte, door rachitis, caries, syphilis, veranderde
renderen, die met onzen schedel niet te vergelijken zijn.
k wil slechts een paar gevallen vermelden van vergroote sche-
lels, ofschoon ik al dadelijk den lezer er opmerkzaam op moet
naken, dat dit wel gevallen zijn van groote menschenhoofden
naar dat die ziektetoestand een gansch andere is dan de onze.
Men kent in de wetenschap de ziekte-geschiedenis van
len zoon van zekeren heelmeester Forcade te Perpignan
piens schedel-misvorming welligt ook van een anderen aard was en
'Qoral het aangezigt had aangetast, maar die toch belangrijk