85
PI. XIV, n°. 5. De drie leliën, ten tijde van Lode-
wijk VI (11011137) voor het eerst in het wapen van
Frankrijk opgenomen J)laten geen twijfel over omtrent
de herkomst van het papier dat daarmede is voorzien. Voor
het einde der 15° eeuw hebben de Fransche papiermakers
zich echter weinig van dat merk bediend; omstreeks dien
tijd evenwel werd het door het meerendeel hunner bijna uit
sluitend gebruiktnu en dan afgewisseld met het zoo even
besproken wapen van Champagne of met dat van Dauphiné
en van Provencewaarover straks zal worden gehandeld.
Met de kroon gedekt en overigens op de wijze, zooals het
op de munten en penningen van dien tijd werd gestempeld 2),
ontmoeten wij het wapenschild van Frankrijk in Zeeland het
eerst in de stedelijke rekening van Middelburg over het jaar
1473.
PL XIV, n°. 6. Een sieraad zonder eenige heraldieke
beteekenis vervangt weldra de kroonterwijl onder aan het
schild eene letter wordt gehangen naar het schijnt eene F
die wij hiervoren ook hebben opgemerkt in het papier met
het wapen van Champagne van het jaar 1488. Welligtzal
daarbij aan ééne en dezelfde fabriek moeten worden gedacht,
wier eigenaar op deze wijze zijn fabriekaat van dat van zijne
landgeuooten heeft willen onderscheiden. Doch het zal met
hem zijn gegaan als met zoo velen zijner voorgangers; zijne
initiaal werd door anderen nagemaaktomdat het papier met
dat merk zeer in trek was en overal vele koopers vond.
Ten bewijze van dit laatste kan strekkendat drie achter
eenvolgende rekeningen van Middelburg, over de jaren 1474,
1475 en 1476 alsmede twee rentmeesters rekeningen van
Zeeland bewesten Schelde over de jaren 1478 en 1479 op
Volgens J. J. Ci-ufflktius Lïlium francicum fol. 54.
2) Kroon en wapen bij voorbeeld op den gedenkpenning van het jaar
1454 uit de regering van Kaeel VII, bij van Mieris, o. 1., I, 72, zijn
volkomen gelijk aan dit filigraue.
