88
Koning, die papier met dit wapen reeds opgemerkt liad
in de kwarto uitgave der Openbaring ran Johannesdoorhem
aan Costee toegeschreven en wien het dus te doen was
om het bewijs, dat in de Nederlanden papier met dat merk
al vóór het jaar 1440 niet zeldzaam was, zocht naar eenen
vorst, wiens leeftijd iets later viel en meende dien te heb
ben gevonden in Pilips I van Bourgondië, die als ruwaard
over deze landen heeft geregeerd van 14?8 tot 1433 en
verder als souverein van 1438 tot 1467. Hij heeft zich
daarbij beroepen op eene der teekeningen uit het handschrift
van mr. Pietek Beoosten Zween van Renesse, waarbij
deze een register van 's lands privilegiën den hertog aan
biedt, welk stuk schijnt opgemaakt te zijn tusschen 1433
en 1449. Links op die plaat op den voorhang der tent
staat zoodanig wapen afgebeelddoch met meer dan ééne
lelie beladen en zonder het kruis met de nagels 2). De
identiteit van het wapen wordt er derhalve niet door be
wezen.
Uit de mededeelingen van Sotiieby blijkt dus, dat in
Engeland zoodanig papier al bekend was in den aanvang
en tegen het midden der 15de eeuw. Dit was mede het ge
val in de Nederlanden volgens genoemd incunabel der oude
Haarlemsche pers. Ook op het einde dier eeuw werd het
bij ons te lande veelvuldig gebruikt door de drukkers te
Leuven, Gouda en Keulen en insgelijks aan gene zijde van
het kanaal door Caxton die het voor zijne Canterbury
tales heeft gebezigd s).
Ons facsimilé uit het archief van Middelburg komt mede
eerst voor in het laatst der 15de eeuw. Het is afgeteekend
Koning Uitvinding der boekdrukkunstbl. 86.
2) Zie de Bijvoegsels en aanmerkingen voor liet derde deel der vaderland-
sche historie van Wagenaar, bi. 108, bijlage.
3) De heer de Marsy in zijnen hiervoren aangehaalden brief deelt mede,
dat het door Vallet de Viriville ook het eerst is opgemerkt in vers 1470"
en teekent daarbij aan se trouve sur tout en Augleterre et Hollande."
