91
voor de stadsrekening werd gebruikt, komt het nog enkele
malen te dier stede voor.
PI. XIV, n°. 16. Te vergeefs hebben wij getracht dit
wapen op te sporendat een weinig gebruikelijk papiersoort
aanduidtwij vonden het slechts eenmaal te Middelburg in
een stuk van het jaar 1487.
PI. XIV, n°. 17. Het wapen van de goede stad Parijs
is genomen uit de rekening van Middelburg van het jaar
1499.
PI. XIV, n°. 18. Onzeker is wederom de beteekenis van
dit wapendat meermalen voorkomt in het papierwaarvan
men zich te Sluis in het eerste vierendeel der 16de eeuw
heeft bediend. De rekeningen van Onze Lieve Vrouwe kerk
van 1521 en 1522, alsmede die van den heiligen geest al
daar zijn er op geschreven.
PI. XIV, n°. 19. Omstreeks denzelfden tijd, in het jaar
1523 werd te Middelburg papier gebruikt met dit merk
dat de lelies van Frankrijk met het kruis van Savoye vertoont.
PI. XIV, n°. 20 is het facsimilé van het watermerk in
de stadsrekening van Middelburg over het jaar 1524.
PI. XIV, n°. 21 is dat van zeker kohier van renten
beoosten Schelde. Het laatste strekt tot opheldering van het
eerste. Beiden zijn ongetwijfeld het wapen van de stad Troyes,
doch op verschillende wijze door twee aldaar gevestigde fa
briekanten als filigrane in het papier gebragt 1).
PLAAT XV. In de 16de eeuw ontmoeten wij niet meer
de vreemdsoortige figuren gedrogten, bloemen, gereedschap
pen dieren enz., welke eertijds door den papiermaker bij
voorkeur als filigrane werden genomen. Wapens, letters,
woorden en soms jaartallen zijn voortaan de gewone mer
ken waaraan hij weldra zijnen naam, voluit geschreven,
De heer de Mahsy schrijft van hat eerste „se rapproehe de la mar
que de Troyesen van het laatste marque de Troyeson y lit le nom de
la ville."