8 Hierdoor was eene groote omwenteling in de papierin dustrie teweeg gebragt en tevens de weg gebaand voor de boekdrukkunstdie kort daarop uitgevonden, met een zoo gebrekkig papier, als het oude Egyptisch en katoenpapier, zeker niet zoo spoedig en zoo heerlijk zoude geslaagd zijn. De vraag.wanneer het alzoo uit linnen lompen vervaar digd papier het eerst in Europa bekend geworden of gebruikt isheeft langen tijd een aantal geleerden bezig gehouden. In navolging van hetgeen reeds in 1744 en 1755 door de akademiën te Halle en te Goettingen was gedaan loofde onze Gerard Meerman in 1762 uit zijne eigen middelen een prijs van vijf-en-twintig gouden dukaten uit voor de beste beantwoording dier vraag 3). Een geleerde Spanjaard, Gre- gorio Majans van Olivaonderscheidde zich het meest in dien letterstrijd en behaalde den prijs de uitslag van zijn onderzoek wasdat men ten hoogste tot de laatste helft der 13de eeuw tot het linnenpapier konde opklimmen, hetwelk toen nog veelal met katoen werd vermengd. Ten onregte werd echter de eer der ontdekking door Majans aan zijne landgenooten toegeschreven; bij den hiervoren reeds vermel den achteruitgang der fabrieken in Spanjedie eerst later haren ouden roem herwonnenwas ook zulk eene verbete ring aldaar omstreeks dien tijd niet te verwachten 3). Het vraagstuk was het eerst te berde gebragt door den Stettinscheu leeraar Joh. Sam. Hering, wiens Cogitationesquo primum. tempore hodierna charta quae ex fragmentis linei conficiturinventa fuerit etc., in 1736 te Stettin zijn verschenen. 2) Tallooze nasporingen in de archieven en boekerijen van SpanjeItalië Duitschland en Frankrijk zijn daarvan het gevolg geweest. De belangrijkste uitkomsten van dat onderzoek, door hetwelk evenwel geen volkomen zekere resultaten zijn verkregenzijn in het jaar 1767 openbaar gemaakt door Ja cobus van Vaassen in de door hem bezorgde, hiervoren reeds meermalen aangehaalde G. Meekmanni et docloruni virorum ad eum epistolae atque oh- servationes de chartae vulgaris seu lineae origine. s) Deze meening wordt ook gedeeld door Joh. Gottl. Imman. Breitkopf, wiens scherpzinnig en geleerd Versuchden Vr sprung der Spielkartendie

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1869 | | pagina 12