139
tot aan de overgaaf van Vlissingenin het open veld ge
kampeerd was geweest
Deze door Pringle aangevoerde bijzonderheid is immer
voor de pneumatische theorie een groot bezwaar gebleven.
Hij zelf, die hoofdzakelijk de bron van de malaria in de
lucht zocht en de allervoornaamste aanleidende oorzaak der
doorgaande herfstziekten in eene onzuivere vochtigheid van
den dampkring of wel in de daarin opgenomen rottige uit
wasemingen heeft geplaatstwas er blijkbaar eveneens mede
verlegenen het openbaar geschildat omtrent die leer in
1783 gerezen is tusschen dr. A. Ypey, lector in de ont
leedkunde te Franeker en dr. J". P. Michell te Amster
dam 2) heeft het waargenomen verschijnsel tot geene vol
doende oplossing kunnen brengen. De stelling van dezen
laatstendat de exhalatiën van stilstaand drabbig en stin
kend water niet alleen geene der voornaamste medewerkende
oorzaken van onze gewone herfstziekten te beschouwen
maar daarentegen een voorbehoedmiddel zouden zijn tegen
alle kwaadaardige koortsenwon er evenmin iets bij als de
tegenstelling door Ypey voorgestaan. Deze vond er aanlei
ding in tot de verklaring dat de zeelucht op zich zelve voor
zeer gezond moet gehouden worden eene verklaring waarin
Ingenhousz hem met zijn eudiometer bijviel.
Intusschen heeft men na dien tijd getracht de medeplig-
tigheid van de zeelucht in het verwekken van de ongezond
heid van Zeeland wederom ingang te doen vinden. Niet
alleen dat zij door overmaat van vochtigheid schaden kan
maar volgens sommigen worden in de atmosfeer boven Zee
land een aantal zout- en bitumineuse deeltjes opgenomen,
die haar verontreinigen en schadelijk moet doen zijn. Ver-
Davis, Fever of WalcherenIntroduction page X"\
-) Dit geschil is in brieven behandeld in: Algemeene vaderlandsche let
teroefeningen !Ve. en V. deel en in de Nieuwe genees-natuuren huis*
houdkundigc jaarboeken IIIe. deel.
