144
lieid waarin een huis, een buurt ja zelfs de geheele bebouwde
kom van eene gemeente kunnen verkeerenzeer uiteen loo-
pendat woningen die op en tegen een dijk ja zelfs somwij
len ten platten lande in een dijk zijn aangelegdbij heer-
schende ziekten bij voorkeur bezocht worden en dat volgens
Michon de la Fondée bij langdurige ziekten een niet te
erlangen herstel van den lijder verkregen werd door zijne
verplaatsing naar een ander oord van het gewest l).
Behalve dat het aangevoerde zijne bevestiging vindt in de
ervaring, zoo meenen wij dat het ook een objectieven grond
slag voor zich heeft en in zoo ver afwijkt van de tot dusver
door de schrijvers aangevoerde en vroeger besproken denk
beelden omtrent de bronnen voor Zeelands ongezondheid,
De tegenwoordige graving toch van het scheepvaartkanaal door
Walcheren stelt ons thans in staat om de gesteldheid te leeren
kennen van den ouden Zeeuwschen poldergrond met zijne afwis
seling van klei- en derrielagen en met het grondwater, waarvan
deze doortrokken zijn en men mag verwachten dat voor een
naauwkeurigphysisch en scheikundig onderzoek van die gunstige
gelegenheid misschien een nuttig gebruik zal kunnen gemaakt
worden door de eventuele bewerkers van eene geneeskundige
plaatsbeschrijving van het gewest. Zooveel mag men nu reeds
voor uitgemaakt houden dat de oppervlakkige beschouwing van
de grondlagen en van het opwellende grondwater en de on
aangename lucht die de omwoeling en uitmaling er van doen
waarnemenpositieve feiten aan de hand doen om de stelling
te regtvaardigen dat de voorwaarden, die de gezondheid van
den mensch in Zeeland benadeelenin den grondafge
scheiden van de wijze hoe men aldaar voor het meerendeel
leefthoofdzakelijk gelegen zijn.
Yindt deze bewering hare bevestiging niet in de cijfers van
den vroeger genoemden Sterfte-atlas van Nederland, waaruit
blijkt dat de sterfte in het voormalig Zeeuwsch Vlaanderen
Considérationxpage 29.
