23
ten van oude vrouwensoms met een kruis in de regter-
handsoms avec un grand nezgarni d'une verrueun
ruban avec de grands noeuds pendants entoure les cheveux
bouclés 1)."
De figuren, eenvoudig uit cirkels en regte of kromme lij
nen zamengesteldwaarvan de bewerking zich het gemakke
lijkst liet verrigtenzijn de eerste merkendie op het inid-
deleeuwsch papier in de Nederlanden worden gevonden. De
proeven daarvan in de rekeningen van het Lieve Vrouwe
broederschap te 's Hertogenbosch zijn echter zeer onvolko
men z). Ook zijn de bewijzen voorhanden, dat men het
toen al veel verder in die kunst gebragt had 3).
PLAAT I, n°. 1. Wij openen de lange reeks der wa
termerken van het papier, in de Zeeuwsche archieven be
waard, eveneens met zoodanig figuur, uit twee cirkels en
een doorloopenden stang gevormdwaaraan van boven door
eene dwarsstreep een kruis is gemaakt. Het stuk papier
waarop dit figuur voorkomt en dat als het oudst bekende
in Zeeland moet worden aangemerktdiende tot schutblad
der rekening van den rentmeester van Zeeland bewesten
Schelde over het jaar 1360. Het stemt geheel overeen met
liet merk, dat Jansen in Pr ankrijk op het jaar 1358 vond
en is eene variatie van een al in 131 o gebruikelijk figuur.
Toen echter liad bet twee kruizen in den vorm van een St.
Andrieskruis, waarvan het eene tusscheu, het andere boven
schrijving van geeft: „la marque est un fusile,rosseplatine etc. tout y est
destinctement indiqué." Dit geweer was van het jaar 1381 op liet jaar 1428
komt er ook een voorbeschreven p. 383 als fusildont la baguette dé-
passe le canon."
Dit damesportret is in papier van het jaar 1453. Jansen, o. 1. I, 385.
2) Zie op de plaat van dr. Hermans de vijf eerste figuren van de jaren
1336, 1342 1356 en 1359.
3) Dit wordt aangetoond door de voorbeelden van de jaren 1301 en 1319,
hiervoren op bl. 20 vermeld.
