Zó
met dien naam aangeduide registerwaarin wij geneigd zijn
slechts een copulaatboek te zienkan trouwens bezwaarlijk
als afdoend bewijs worden aangenomen voor den ouderdom
van hetgeen daarin op verschillende tijdstippen werd geboekt.
Yeel zal daarbij aan gissingen moeten worden overgelaten.
PI. In°. 4. Dit is echter niet het geval bij neven
staand merk, dat aan eene globe doet denken, in het mid
den van welke twee evenwijdige lijnen schuins zijn ge
plaatst, met het onmisbare kruis er boven. De rentmeesters
rekening van Zeeland beoosten Schelde van het jaar 1389,
de eerste die geheel op papier is geschreven, vertoont dit
merkop sommige vellen afgewisseld met den jagthoorn.
PI. In°. 5. Van lieverlede gaat de vorm over in een
rad, zoo als dit voorkomt in de rekening van denzelfden
rentmeester over het jaar 1399.
PI. I, n°. 6. Met de 15e. eeuw vindt men geen cirkel
figuren meer; de spheer of wereldbol treedt daarvoor in de
plaats. Het eerst zagen wij haar op het jaar 1454 in een
schutblad van zeker register in het gemeente-archief van
Aardenburg.
PI. I, n°. 13. Later, op het jaar 1494, vinden wij haar
nog eenmaal terug in de stadsrekening van Middelburg.
PI. I, n°. 16. Eindelijk kan nog tot dien vorm worden
-gebragt het getande rad, dat volgens Koning op eenige bla
den van den eersten Nederduitschen Spiegel onzer behoudenis
a". 1430 wordt aangetroffen 2) en volgens Jansen ook niet
zeldzaam is in de oude drukken van Nikola as Jenson te
er tegelijk ook meermalen de weegschaal in wordt gevonden, hetwelk een
merk is van lateren datumleiden wij afdat het niet uit de tijden van
Robert van Bethuxe 13051318 afkomstig is, op wiens naam ook niet
door de letter R kan gedoeld zijn; destijds werd althans noch te Brugge,
noch ergens anders in Vlaanderen papier gemaakt.
Koning, o. 1., geeft er ook het facsimilé van op plaat II, tegenover
bl. 72.
