36
PL III, n°. 8. Dit figuur, waarschijnlijk een aartsengel,
is een zeldzaam merkdat wij slechts eenmaal hebben aan
getroffen, in het schutblad der rekening van den rentmees
ter van Zeeland beoosten Schelde over het jaar 1413. Van
Hasselt spreekt ook van een engelals papiermerk in
de archieven van Gelderland gedurende de 15de eeuw.
PI. IIIn°. 9. In lateren tijd werd ook dit filigrane nog
wel eens gemaaktals voorbeeld daarvan voegen wij het facsi
milé hierbij, afgeteekend naar een stuk van het jaar 1630, in
de archieven van Middelburg berustende.
PI. III, n°. 10. Angelus Roccha, een schrijver uit cle
16de eeuw, deelt in zijne Bibliotheca Aposlolica Vaücana
omtrent de papierfabrieken te Fabriano het volgende mede
Italas chartarum molas ceteris omnibus solere praeponi et
Fabriani cuncta chartae genera atque optimainprimis au-
tem chartam papalem imperiatem et regiamut vocantin
hac tantum urbe confectam fuisse."
Waarschijnlijk moet daarin de oorsprong worden gezocht
van dit merkhetwelk den paus voorsteltin pontificaal
ornaatzittende op zijnen zetelmet den sleutel van Pe
trus in de hand. Evenwel schijnt eerst tot aanduiding van
dit soort eenvoudig de tiara te hebben gediend en werden
de andere soorten door keizers- en koningskroonen onderschei
den. Bij de toenemende kunstvaardigheid in het maken der
filigranes zette men weldra den paus in zijn geheel in het
naar hem genoemde papier, dat wijd en zijd wrerd verspreid
en door zijne goede hoedanigheid ook bij ons te lande,
vooral in de laatste helft der 15fle eeuw, zeer was gezochtl),
In eene rekening van Krabbendijke van het jaar 1461op
het provinciaal archief bewaardkomt dit merk in Zeeland
het eerste voorde stedelijke rekeningen van Middel-
Aangehaald door Brkitkopf, o. 1., bl. 85.
2) Vergelijk Hofdijk, 0?is voorgeslachtV, 41.
