38
met dit merk; in 1463 doet liet zich ook voor te 's Her
togen bosch
PI. III, n°. 14. Van boven onderling verbonden en met
een klein kruis daaropzagen wij den dubbelen sleutel op
een papieren omslag der rekening van het bailliuschap van
Reiinerswaal van het jaar 1469.
PLAAT IV, n°. 1. Volksoverlevering en ridderroman hou
den de herinnering levendig aan den ontzaggelijken draak,
wiens overwinning door de kracht des geloofs of door den
heldenmoed van zijnen bestrijderin de middeleeuwen het
onderwerp van zoo menige sage heeft uitgemaakt. Niet al
leen in het gezin, maar ook in de werkplaats van den pa-
pierfabriekant werden die roemruchtige feiten door rondrei
zende sprooksprelcers en miustreelen bezongengezellen en
huisgenooten leenden daarbij aandachtig het oor en bij het
hervatten van den arbeid liepen nog de gesprekken over het
vreesselijke monsterwaarmede aller gedachten waren ver
vuld. In hunne verbeelding gaven zij er eene gedaante aan,
die zij op het papier aanschouwelijk maakten. Italiaansche
handschriften van 1370 vertoonen ons reeds den vliegenden
draak 2), die, hoewel eenigzins anders van vorm, in het jaar
1386 ook op het papier wordt gevonden der rekening van
den rentmeester van Zeeland bewesten Scheldein die van
1395 vinden wij hetzelfde merk terug. In 1403 en 1418 werd
dergelijk papier ook te 3s Hertogenbosch voor de rekeningen
van het illustre Lieve Vrouwe broederschap gebruikt.
Volgens Koning o. 1., bl. 80 vindt incn dit merk ook op eenige bla-
dou van den eersten Nederduitscken Spiegel onzer behoudenismaar niet in
boeken te Mainz gedruktdock naderhand in enkele drukwerkeu te Keulen.
Daarentegen komen, volgens Jansen o. 1., I, 354, de gekruiste sleutels in
de eerste drukken te Mainz van 1462 herhaaldelijk voor, eveneens als in die,
welke bij Gunt hek Zainer te Augsburg van de pers #ijn gekomen. De ge
kruiste sleutels zijn het wapen van Itegensburg -, welligt was het papiermet
dit merk voorzien, uit die stad of hare omstreken afkomstig.
2) Afgebeeld bij Jansen pi. XIIIn°. 62.
