41
Men schijnt noch toennoch vroeger van dit papier groo-
ten voorraad te hebben opgedaanook nergens wordt er
verder gewag van gemaakt 1).
PL IV, n°. 10. Berst op een stuk in het archief te Yeere
van het jaar 1470 vonden wij het klaverblad, dat door
Jansen, die het echter op zijne platen niet afgeteekend heeft,
al op het jaar 1414, als in Frankrijk bestaande, is beschre
ven en met den naam van feuille de trèfle" is aangeduid 2).
PI. IY, n°. 11. De quartefeuillewaarmede de reeks
der groote en kleine bloemen wordt besloten, welke in deze
gewesten weinig opgang hebben gemaaktis genomen uit
zekere akte in het gemeente-archief te Middelburg van het
jaar 1491.
PL IV, n°. 12. De druiventros, een papiermerk van mid-
deleeuwschen oorsprong, dat den roem van een deugdelijk
fabrikaat tot in den nieuweren tijd heeft staande gehouden s),
wordt door ons reeds op het jaar 1370 vermeld, als voor-
komeude in het register van de renten van Onze Vrouwe
kerk te Sluis, dat, niet voorzien van eenig jaartal, door
den archivaris dier gemeenteden heer van Dale wordt
vermoed tusschen 1370 en 1380 te zijn opgesteld. Uit het
geen ons echter van elders omtrent dit papiermerk is gebleken,
meenen wij de juistheid van die opvatting te moeten betwijfe
len. De druiventros is in de Nederlanden niet eerder dan om
streeks 1430 bekend geweest. Sotheby vond dien in de
rekeningboeken van Amsterdam van 1431 tot 1433in die
van Texel over 1443 en in die van Voorne over 1455 4).
Tegelijkertijd, in 1434, vindt men hem te V Hertogenbosch.
In enkele drukken te Mainz komt eene bloem op een stengel voor;
doch dit merk is zeer verschillend van de onzen. Jansen deelt het mede,
pi. XIV n°. 113.
2) Jansen, o. 1, I, 380.
3) In het meermalen aangehaalde fransche reglement van 1741 is ook
het papier grancl raisin en pc fit raisin opgenomen.
4) Sothejïy o. 1., fol. 118.
