42
Het register te Sluis kan dus ten vroegste met liet jaar 1430
zijn begonnen.
PI. IV, n°. 13. In die période valt ook het stukwaar
aan dit merk is ontleend, zijnde een plakaat van Fuirs
den Goede betrekkelijk zijne vroegere ordonnantiën op de
munt, van 24 Februarij 144f.
PI. IV, n°. 14 en 15. Sinds dien tijd bleef het als schrijf
papier zeer gezocht. Ook in de Nederlanden vindt men het
nog in de 16de en 17de eeuw, waarvan wij onder deze
nommers een paar voorbeelden hebben gegevenom het
onderscheid tussehen de iniddeleeuwsche merken en die
van den lateren tijd des te beter te doen uitkomen
Opmerkelijk is het, dat in de eerste jaren na de uitvinding
van de boekdrukkunst toen dit papier in deze gewesten
waarschijnlijk nog algemeen verkrijgbaar was, geen van onze
landgenooten het tot het drukken van zijne boeken heeft
gebruikt 2).
PLAAT V. De groote verscheidenheid der merken op
deze plaatwelke allenbehoudens enkele uitzonderingen
tot de 1 ö11" eeuw behooren en diebehalve de burgtniet
tot de volgende eeuw zijn overgegaan, strekt ten bewijze
van den omvang, dien de handel in het papier destijds
reeds gekregen had en van de uitgebreide schaalwaarop
die industrie werd gedreven, welke telkens nieuwe fabrieken
verrijzen, maar ook verdwijnen zag. Het kan ook zijn, dat
de fabriekant om te voldoen aan zijnen smaak en welligt
evenzeer aan dien van het publiek, bij zijne reeds bekende
merken telkens nieuwe uitdacht en die tegelijk met de meer
gezochte soorten aan den man trachtte te brengen. Kort
stondig was van de meesten de verschijning in deze landen
N°. 14 is het facsimile' der stadsrekening van Middelburg over 1576
n°. 15 is dat van een stuk van het jaar 1652.
2) Daarentegen zijn er te MainzStraatsburgNeurenbergBasel en
Keulen vele werken op gedrukt.
