43 waar men zich weldra uitsluitend bediende van het papier welks merken op de volgende platen zijn afgebeeld. PI. V, n°. 1. Zoo komt het torentje, welligt aan het schaak spel ontleendwaarvan Sotheby gewag maaktals zoude het in den Haag al op handschriften van het jaar 1354 te zien zijn J)alleen voor in de Zeeuwsche archieven en dan nog slechts enkele malen, op het jaar 1428 en 1429 in de reke ningen van den rentmeester bewesten Schelde, waarvan het papier overigens in den regel den eenhoorn vertoont. In de rekeningen van het poortersgeschot te Middelburg over 1456 wordt het eveneens aangetroffen 2)doch veel vuldig afgewisseld met PI. V, n°. 2 het kapiteel, de zuil of //roc," die ook nergens anders gevonden wordt en door dr. Hermans werd opgemerkt in den zeldzamen druk der Historia S. Joannis evangelistae ejusque visiones apocalypticaewelke aanleiding heeft gegeven tot zijne meermalen besproken verhandeling over de papiermerken 3). PI. V, n°. 3. De getinneerde poort, het kasteel, de burgt of donjondien men nog tegenwoordig in zoo vele stads wapens, uit de middeleeuwen afkomstig, ziet prijken, was voor den poorterdie binnen de veste het papiermakersbe- drijf uitoefende, een allezins passend filigrane. Ofschoon men mag aannemendat zoodanig merk reeds vroeger zal zijn bekend geweest, werd het eerst in de tweede helft der 15de eeuw in de Nederlanden ingevoerd 4). Ons figuur, Sotheby, o. 1., fol. 52. 2) Het torentje vindt men ook in eerste drukken te NeurenbergBasel Straatsburg en Venetië. 3) Handelingen van liet Brulandsch genootschap1847, bl. 72 en 73. Evenmin als bij Koning en bij Santander wordt het bij Jansen gevonden en ook niet door Sotheby of Ottley vermeld. Het register in het gemeente archief alhier, waarin boven bedoeld merk voorkomt, loopt van 1428 tot 1467. Jansen heeft op zijne platen kasteelen en torens van allerlei grootte en vorm afgebeeldzij zijn genomen uit oude Fransche handschriften en uit de eerste Italiaansche drukken.

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1869 | | pagina 55