55
PI. VII n°. 4. Wij voegen achter den boog het anker
in den cirkelhoewel dit ter naauwernood gezegd kan worden
tot de middeleeuwen te behoorenals voorkomende in de
stedelijke rekening van Middelburg over het jaar 1548
Doch wij hebben gemeend dit te moeten doenomdat
het als voortzetting kan worden beschouwd van de volgende
figuren en alsnu tusschen deze en den boog geplaatst dui
delijk doet zien, dat de bedoelde figuren niet tot de cate
gorie van den boog kunnen worden gebragt, maar dat ook
in vroegeren zoowel als in lateren tijd het scheepsanker on
der de gebruikelijke papiermerken was opgenomen 2).
PL VII, n°. 5. Het anker dan, dat in de middeleeuwen
nog van geen stok was voorzien en welks lepelseven als
de horens van den ossekoptot groote verscheidenheid in
den vorm aanleiding gaven, duidde een papiersoort aan,
dat gedurende de 15de eeuw een geduchte mededinger van
het ossekoppen-papier is geweest. Even als dit nam het
zijn begin al in de 14de eeuw; te Neurenberg werd het in
1376 reeds gebruikt s). Te 's Gravenhage ook al voor het
einde dier eeuw aaugebragt, was het weldra door gansch
HollandGelderlandBrabantZeeland en Vlaanderen ver
spreid. In hetzelfde jaar als te 's Hertogenbosch, doch zoo
handschriften van 1379, 1880 en 1381 en 1394; in Frankrijk ai vroeger
op papier van 1330 in drukwerken alleen in die van Jknson te Venetië.
Hij houdt het voor een merk van de papierfabriek te Fabriano.
Met gebogen lepels, veelal niet, maar ook soms zonder cirkel, kwam
het vroeger reeds algemeen voor in de drukken van Jknson te Venetië van
1476. Vergelijk Jansen, I, 346 en pi. XIII, 83, 96.
2) Koning, in zijne Verhandeling over de boekdrukkunstbl. 78, maakt
de verwarring nog grooterdoor er eene lelie in te zien. Van Hasselt
noemt het teregt 'een scheepsankerdoor hem meermalen in de Geldersche
archieven uit de 15de eeuw aangetroffen.
3) Koning, o. 1., bl. 79. Hetgeen wij liiervoren bl. 50 hebben opge
merkt omtrent het veelvuldig voorkomen van den ossekopgeldt ook van het
anker-papier dat natuurlijk niet door ééue fabriek alleen kan geleverd zijn.
Ook hebben wij ons op de plaat slechts tot de voornaamste variëteiten bepaald.
