73
PL XII, n°. 9. In die van 1465 is zij eenigzins anders
van vorm en staat de bloem er los boven op.
PI. XII, n°. 10. Zonder bloem is zij ook niet zeldzaam.
Sotheby had haar al ontmoet in de rekeningen van Ken-
nemerland te 's Hage, van 1448 tot 1451. In de Middel-
burgsclie rekeningen treft men haar eerst aan in die van 1467
en eenige jaren later ook in die van het Lieve Vrouwe broe
derschap te Js Hertogenbosch van 1478.
PI. XII, n°. 11. Wederom anders vertoont zij zich in
de stedelijke rekening van Middelburg over 1477.
PI. XII, n°. 12. In die van 1486 loopt er halverwege
eene dwarsstreep door, welk toevoegsel men nog lang daarna
in veel papier zal ontdekken en dat ook vroeger niet on
bekend was, zoo als men ziet in de beide P's uit de Bossche
rekeningen van 1479 en van 1481.
PI. XII, n°. 13. Versierd met twee lelies, eene boven
op en eene op zijde, is zij zeldzamer. Wij teekenden haar
af uit de rekening van het bailliusehap van Tholen over 1489.
PI. XIIn°. 14. Het volgende jaar vinden wij haar te
Middelburg in de stadsrekeningdoch nu met slechts één
fleur de lis J).
Voortdurend bleef het papier met de P in de Nederlan
den zeer gewild; op alle archieven zal men haar nog in tal-
looze stukken uit de I6de eeuw in groote verscheidenheid
kunnen zien. Te Haarlem had Coster zoodanig papier al
gebruikt bij zijne eerste proeven van drukkunst 3)het
grootste gedeelte der boeken na hem nog in den loop der
15de eeuw in deze gewesten van de pers gekomenver-
1De lelie toont den Franschen oorsprong aan van het papier met de P,
dat misschien in PoitouProvence of eenig ander landschap van Frankrijk
werd gemaakt.
2) De letter P komt veelvuldig voor in de tweede Nederduitsche en in
de tweede latijnsche uitgave van den Spiegel oneer behoudenis, in de Open
baring van Johannes den Bijbel der armenhet Hooglied en de Ars moriendi.
Zie Koning bl. 88.
