83
zuiind had de cijfers te verzamelenwaaruit die kennis zou
hebben kunnen verkregen worden.
In den Tegenwoordigen staat van Zeeland, in 1751 uitgege
ven wordt de toenmalige bevolking van Middelburg begroot op
25000 zielen, een cijfer, 't welk ook nog in 1779, volgens
middelbare calculatiewerd aangenomen door dr. Samuel de
Wind in zijn Bericht van het natuurlijk beloop der ziekten
te Middelburg voorkomende in de Verhandelingen van de na
tuur- en geneeskundige correspondentie sociëteit in de vereenig de
Nederlanden, van dat jaar. Zooveel ik weet, is dat alles, wat
men omtrent de vroegere bevolking van Middelburg in ge
drukte geschriften lezen kan.
Maar is dat cijfer juist? Zoo ja, was het, vroeger of later
grooter of kleiner? In welken tijd heeft Middelburg zijn
grootste bevolking gehad?
Alvorens u de uitkomsten van een door mij in het archief
der stad ingesteld onderzoek mede te deelen, wensch ik re
kenschap te geven van de wijze waarop ik getracht heb ten
deze tot eenig aannemelijk resultaat te geraken.
Om de onbekende doch vermoedelijke bevolking van eenig
land of van eenige stad bij benadering op te maken bezigen
de statistici onderscheiden middelen als daar zijn het gelal
der geboorten dat der gestorvenenhet aantal haardsteden
huizen of huishoudens het getal huwelijken enz. een en ander
vermenigvuldigd met zeker cijfer't welk men op grond van
ervaring als gemiddelde factor meent te mogen aannemen. Ik
zal wel niet behoeven te zeggen dat sommige van deze ele
menten van berekening veel te onzeker zijn dan dat men ze
zou mogen bezigenom daaruit aannemelijke resultaten af te
leiden. Zoo zal men zonder groote moeite het aantal woon
huizen te Middelburg, op verschillende tijden kunnen leeren
kennen. Maar wat bewijst dit voor het cijfer van de bevol
king? Wanneer men bijv. weet, dat in onze stad in 1739,
3885 huizen geteld werden; in 1796, 3836; in 1826, 2865
en in 1833 2656 alzoo 1230 minderdan kan men uit