97
uijtstreckende;" zij richtte in 1616 de vermaarde wisselbank
op en 20 jaren later de niet minder vermaarde lank van lee
ning bij welke laatste, in de eerste 12 maanden van haar
bestaan, bijna 4 millioen werd omgezet; een omzet, welke
voor bijna 3 ton bestond in beleening van koopwaren, in par
tijen van f 500 tot f 30,000. J)
Maar ik keer tot de bevolking terug. "Dat Middelburg in
in het midden der 17° eeuw het hoogste cijfer van bevolking
gekend heeft, wordt ook nog hierdoor bewezen, dat het hoog
ste cijfer van gedoopten nl. 1109 't welk een cijfer van
ruim 1200 geborenen aanwijst in 1658 voorkomt en tot
eene bevolking van 33000 zou kunnen doen besluiten
wanneer dat jaar niet als een exceptiouneel jaar ware aan te
merken, ofschoon ook de jaren 1644, 45, 46, 50, 51, 52,
57 60 en 64 meer dan 1000 gedoopten (buiten de katho
lieken) opleverden
In de 18e eeuw komen slechts 3 jaren voor met meer dan
1000 gedoopten thans worden in Middelburg gemiddeld 500
kinderen 's jaars geboren; waaruit volgt dat de bevolking, van
thans nauwelijks de helft bedraagt van hetgeen zij in de 17e eeuw
was. Wil men de bevolking van een gegeven jaar, bijv. van 1650
naar de hierboven besproken wijs van Kebsseboom berekenen
men verkrijgt dan voor dat jaar eene bevolking van 29,322 zie
len, d. i. op 28 na, juist het gemiddelde van de beide decennia
164049 en 165059. En wat opmerkelijk is, is dit, dat
men tot gelijk resultaat komt, wanneer men van die 20 jaren
het hoogste en het laagste geboortecijfer aftrekt en het gemiddeld
over de overblijvende 18 jaren berekentwant men verkrijgt
dan eene vermoedelijke bevolking van gemiddeld 29,367 in die
Zie mijne studie: De Lomberd en de Banlc vein leeninj te Middelburg
Archief d. Ill, bl. 1119.
2) Opmerkelijk is de bloei van de in 1574 hier opgerichte Walsche ge
meente, in de 17e eeuw. In het tiental jaren 164049 werden niet minder
dan 95 kinderen gemiddeld jaarlijks in hare kerk gedoopt. Eene eeuw latei-
was het gemiddeld 32 per jaar.