292
den christelijken godsdienst tot den staatsgodsdienst (de staats
kerk) had ook op dit gebied invloed, en alras trok zich het
staatsgezag deze zaak aan als een maatschappelijk belang voor
elke burgerij." Zoo o. a. Justinianus en Karet, de Groote j).
Men beschouwde de kerkgoederen als toebehoorende aan de
armenwaarvan slechts het beheer aan de kerk was toever
trouwd terwijl het wereldlijk gezag verplicht was haar in hare
werkzaamheden te ondersteunen.
Na den dood van Karet, den Groote vervielen de meeste
zijner bepalingen en werden de armen bedeeld uitsluitend
door de kloosters.
In de 14e eeuw onderging deze toestand belangrijke wijzi
ging. Nevens de kloosters werden op vele plaatsen verschil
lende stichtingen (gast- en ziekenhuizen enz.) opgerichtwaarin
ook vreemde armen (passanten) eenige dagen huisvesting en
verpleging genoten. De armen uit de fondsen dier stichtingen
bedeeld werden heilige geestarmen en de verzorgers heilige
geestmeesters genoemd s).
In het begin der 16e eeuw was de armoede door allerlei oor
zaken schrikbarend toegenomen. Rotteck und Wei,oker in hun
Encyclopaedic vermelden hieromtrent sub voce Armenpolizei
//lm 16 Jahrh. wurden die Klagen über den Anwachs der Ar-
n men und der Bettler starker als vorher und man hatte alle Mühe
die öffentliche Sicherheit gegen die ietztern aufrecht zu halten
Das Bedürfniss grösserer Sorgfalt der Regierung wurde fast
um dieselbe Zeit in Spaniën und den Niederlanden unter
Kaiii, Vin England unter Heinrich VIII uud Ei.isa-
Herzog, Real. Encyclopiidievoce Armenpflege;" de Bosch Kemper,
Gesch. der armoede in Nederlandp. 87, 43, 56, (2e. uitg.); Mr. Patijn
in Nieuwe Bijdragen voor Regtsgeleerdheid en Wetgeving, XIV, 441, (over
Stichtingen).
3) Over den werkkring enz. dier heilige geestmeesters werden bijzonderhe
den gevonden in het Archief van Sluis. Dat zij vaak tot een bepaalde parochie
kerk behoorden leert ons o. a. het testament van Adriaan van Borssele 14
Juli 1466, (van Heusden, Oudheden en Gestichten van Zeeland, I, 243).
